Na een bevraging bij de Kempense gemeenten besliste de Raad van Bestuur van IOK op 18 september 2018 om een nieuwe kostendelende dienstverlening op te zetten, de intergemeentelijke dienstverlening handhaving ruimtelijke ordening, waarbij zowel een verbalisant als een stedenbouwkundige inspecteur op intergemeentelijk niveau wordt aangeduid.
Opdat IOK effectief met deze dienstverleningvan start kan gaan, vraagt IOK dat de gemeenteraad officieel een beslissing neemt tot deelname aan deze intergemeentelijke dienstverlening.
Als de gemeenteraad beslist om aan de intergemeentelijke dienstverlening handhaving ruimtelijke ordening deel te nemen, komt het aan het college van burgemeester en schepenen toe om de door IOK voorgestelde stedenbouwkundige inspecteur en verbalisant aan te stellen.
Regelgeving handhaving
Op 1 maart 2018 trad de nieuwe regelgeving rond handhaving ruimtelijke ordening in werking. Het wettelijke handhavingskader voor ruimtelijke ordening werd hierdoor meer afgestemd op de milieuhandhaving en voorziet dat naast de agenten en officieren van gerechtelijke politie nu ook verbalisanten ruimtelijke ordening, gemeentelijke stedenbouwkundige inspecteurs en burgemeesters kunnen optreden als lokale handhavingsactoren. De verbalisant en de stedenbouwkundige inspecteur kunnen ook intergemeentelijk worden aangesteld.
stedenbouwkundig inspecteur
Overeenkomstig de Vlaamse Codex Ruimtelijke Ordening (VCRO) is de (inter)gemeentelijke stedenbouwkundige inspecteur - naast de burgemeester - bevoegd om bestuurlijke herstelmaatregelen te nemen en gerechtelijke herstelvorderingen in te leiden. De bevoegdheden van de stedenbouwkundige inspecteur zijn ruim en vergen een verregaande kennis van de betrokken regelgeving. Zo kan de stedenbouwkundige inspecteur beslissen tot het opleggen van een last onder dwangsom of bestuursdwang of een minnelijke schikking aangaan. Met de hem ter beschikking gestelde instrumenten kan aldus herstel worden opgelegd of gevorderd t.a.v. stedenbouwkundige overtredingen die niet prioritair door het Vlaamse gewest worden behandeld.
verbalisant ruimtelijke ordening
Daarnaast kan de (inter)gemeentelijk verbalisant ruimtelijke ordening - naast de politie - een proces-verbaal of verslag van vaststelling opmaken en stakingsbevelen geven. De VCRO duidt de verbalisant ruimtelijke ordening ook expliciet aan als bevoegde instantie om raadgevingen en aanmaningen te geven. Deze laatste ‘zachte’ handhavingsinstrumenten zijn van belang in het kader van het proportionaliteitsbeginsel. In de praktijk kunnen zij soms reeds soelaas bieden en een verder handhavingstraject (effectieve verbalisering, sanctionering, herstelmaatregelen,...) vermijden.
Interessepeiling IOK
Uit een bevraging bij de Kempense gemeenten bleek dat ruim 20 gemeenten interesse hebben voor een intergemeentelijke dienstverlening handhaving ruimtelijke ordening. Als voornaamste reden hiertoe werd de vereiste kennis van de stedenbouwkundige inspecteur inzake de betrokken regelgeving (ruimtelijke ordening én handhaving) aangehaald. Maar er werd eveneens gewezen op het feit dat het Vlaamse gewest en het parket hun eigen prioriteiten hebben bepaald.
Aanbod IOK
Ingaand op deze vraag besliste de Raad van Bestuur van IOK op 18 september 2018 om hiervoor een intergemeentelijke dienstverlening aan te bieden. De functie van stedenbouwkundige inspecteur wordt voor 0,8 VTE samengesteld uit experten uit de juridische dienst van IOK. Voor de functie van de verbalisant ruimtelijke ordening wordt overgegaan tot een bijkomende aanwerving (0,6 VTE). De administratieve ondersteuning wordt beperkt tot 0,1 VTE.
De intergemeentelijke dienstverlening handhaving ruimtelijke ordening start in 2019 en biedt de aangesloten gemeenten ruime en deskundige ondersteuning en uitvoering op het vlak van handhaving ruimtelijke ordening. De dienstverlening maakt een intergemeentelijke in house dienstverlening uit voor de deelnemers van IOK en wordt vergoed volgens de modaliteiten van de kostendelende vereniging IOK. De kosten van deze dienstverlening worden verdeeld over de deelnemende gemeenten.
Vraag om vermindering van de bijdrage
Op 11 februari 2019 besloot het college om aan IOK te vragen om de bijdrage voor de deelname aan de dienstverlening handhaving Ruimtelijke Ordening te verminderen met het deel van de bijdrage voor de intergemeentelijke verbalisant Ruimtelijke Ordening.gemeente. IOK gaat hier niet op in en vraagt de volledige bijdrage, ie. € 9.641,06 met een veiligheidsmarge van € 2.744,63.
Advies wonen en leefomgeving: gunstig
Om een beleid van goede ruimtelijke ordening te kunnen realiseren, moet het lokaal bestuur toezien op de naleving van de regelgeving en de vergunningsvoorwaarden en desnoods ook kunnen handhaven.
De meeste dossiers zullen naar alle waarschijnlijkheid door de - nog aan te werven - gemeentelijke verbalisant ruimtelijke ordening (handhaver) binnenshuis en door de dienst zelf afgehandeld kunnen worden vooraleer de tussenkomst van de stedenbouwkundig inspecteur vereist is.
De dienst beschikt niet over de gespecialiseerde, juridische kennis om de functie van gemeentelijk stedenbouwkundig inspecteur zelf in te kunnen vullen. Omdat maar een klein deel van alle handhavingsdossiers uiteindelijk uitmonden in herstelvorderingen of andere dwangmaatregelen, biedt de dienstverlening van IOK hier uitkomst.
Financieel
Na transfer van middelen raming 2019090117 staan voldoende middelen ter beschikking op
Actie: 2019000321 Handhaving Ruimtelijke Ordening - via IOK
Nummer Raming: 2019000152
Budgetsleutel: 2019000321 -- 2019000152 -- Handhaving Ruimtelijke Ordenin -- Wonen en Leefomgeving (MIL) -- 2019/6131000/3/0600 - Diensten en diverse leveringen/Ruimtelijke planning
Het Decreet Lokaal Bestuur
Het Decreet intergemeentelijke samenwerking
De Vlaamse Codex Ruimtelijke Ordening (VCRO), meer specifiek Titel VI Handhaving, zoals recent gewijzigd.
Na bespreking op het MAT volgend voorstel: graag alsnog budget in het huidig budget zoeken zodat het dossier zonder voorwaarden van goedkeuring aanpassing budget 24/4 kan goedgekeurd worden.
De gemeenteraad beslist dat stad Geel deelneemt aan de intergemeentelijke dienstverlening handhaving ruimtelijke ordening van IOK.
Het college wordt gevraagd om de personeelsleden van IOK die als stedenbouwkundig inspecteur en als verbalisant ruimtelijke ordening worden voorgedragen en intergemeentelijk zullen optreden aan te stellen als gemeentelijke stedenbouwkundige inspecteur en verbalisant ruimtelijk ordening.