2022_CBS_02707 - Oekraïne - Stand van zaken opvang ontheemden Oekraïne - kennisnemen

Naar aanleiding van de Oekraïnecrisis zijn er door de Vlaamse Overheid extra middelen vrij gemaakt om op de Sociale Dienst van de stad Geel tijdelijk extra mensen aan te nemen om deze crisis mee op te volgen. In april is Steffie Matheussen gestart als Maatschappelijk Werker en in september werd Karen Mannaerts aangenomen als coördinator opvang ontheemden. Steffie volgt de individuele dossiers op van de Oekraïense ontheemden die in Geel verblijven en bij de Sociale Dienst steun hebben aangevraagd. Karen is voornamelijk verantwoordelijk voor de huisvestingstool en het regelen van de praktische zaken die bij de herhuisvesting van Oekraïense gezinnen komen kijken. Beide zijn aanspreekpunten voor de Oekraïense ontheemden en gastgezinnen in de gemeente Geel.

Momenteel zijn er 47 dossiers van Oekraïense ontheemden die worden opgevolgd door Steffie. Volgens de gegevens die we van burgerzaken hebben doorgekregen, verblijven er momenteel 97 Oekraïense ontheemden in Geel. In de huisvestingstool staan er 69 toegewezen slaapplaatsen geregistreerd waarvan er 40 Oekraïense ontheemden in een private opvangplaats (Geels gastgezin) verblijven en 29 in een publieke opvangplaats (opvangplaatsen of woningen die door de Geelse Huisvesting, OPZ en WZC Laarsveld beschikbaar zijn gesteld).

Ondertussen is de huisvestingstool volledig gescreend, waardoor we nu ook een beter zicht hebben op het aantal beschikbare plaatsen die er nog zijn in Geel. Helaas zijn deze cijfers niet echt rooskleurig, want op dit moment hebben we geen enkele opvangplaats meer beschikbaar. Nochtans werd er vanuit de Vlaamse Overheid aan de stad Geel gevraagd om 184 opvangplaatsen te voorzien. 

Het gebrek aan opvangplaatsen kan voor de nodige problemen zorgen als er nieuwe vluchtelingenstromen België zouden bereiken en we in Geel extra Oekraïense ontheemden zullen moeten huisvesten. Daarom zijn we op zoek gegaan naar mogelijke alternatieven.

Een eerste mogelijke alternatief is het voorzien van collectieve opvang. De Vlaamse Maatschappij voor Sociaal Wonen heeft een 200-tal mobiele woonunits aangekocht die beschikbaar worden gesteld aan de sociale huisvestingsmaatschappijen (SHM’s) voor de tijdelijke opvang van vluchtelingen uit Oekraïne. SHM’s, woonmaatschappijen of lokale besturen die zelf instaan voor het uitvoeren van de nodige infrastructuurwerken kunnen via de VMSW een beroep doen op SSI-subsidies. De SHM geeft aan hoe lang ze gebruik wenst te maken van de woonunits. Na het gebruik voor opvang van ontheemden uit Oekraïne is het de bedoeling de woonunits in te schakelen voor verhuis bij renovatie van sociale woningen. Een mogelijke locatie in Geel voor het plaatsen van deze woonunits zou de grond achter meubelen Verhaegen zijn (Brukel). Er zijn echter verschillende struikelblokken:

• De SHM treedt naar de VMSW op als huurder. Uiteraard kan dit verhaal enkel slagen als alle partijen vlot samenwerken. De directrice van de Geelse Huisvesting, Yasmine Driesmans, heeft echter reeds te kennen gegeven geen voorstander te zijn van deze mobiele woonunits. Zo zouden ze geen lange levensduur hebben en zouden ze duur zijn om te verplaatsen en in onderhoud.
• Daarnaast zou deze collectieve opvang ook heel wat extra begeleiding vragen. Ook al worden hier voldoende financiële middelen voor vrijgemaakt, het werven van de nodige maatschappelijk werkers loopt moeizaam, vraagt tijd en inzet vanuit de reguliere werking tot inwerken en opleiden.

Dit leidt ertoe dat wij niet adviseren om voor collectieve opvang te kiezen.

Een tweede alternatief, is het informeel bevragen bij de dienst patrimonium, de Geelse Huisvesting en het OPZ naar eventuele extra beschikbare opvangplaatsen voor Oekraïense ontheemden. Hierbij is het belangrijk om op te merken dat het bij de Geelse Huisvesting gaat om panden die door hen leeggemaakt werden en die wachtende zijn voor sloop of renovatie. Het is dus niet zo dat hierdoor sociale huurders op de wachtlijst benadeeld zouden worden. Voorlopig leverde dit de volgende resultaten op:

• Dienst patrimonium: Binnen het eigen patrimonium zijn geen geschikte woonlocaties voorhanden. Hiervoor zal het nodig zijn de huizenmarkt te bevragen en hebben ze een contract met een immobiliënkantoor. Opmerking: Hierbij zijn we dan wooneenheden aan het weg halen van een reeds te krappe private markt, met alle verdringingseffecten en concurrentie aan de onderkant van de maatschappelijke ladder tot gevolg.
• OPZ: Heeft momenteel 1 leegstaande woning, gelegen Larum 6 (woning naast de Steinerschool). Deze was tot deze zomer in gebruik door de Steinerschool. Momenteel zijn ze daar nog opruimingswerken van de tuin aan het uitvoeren (was enorm verwilderd), maar de woning zelf is in relatief goede staat. Eind dit jaar komt ook het pand aan Rijn 166 (voormalig Badhuis) leeg te staan.
• Geelse Huivesting: Enkele woningen die in aanmerking komen:
1. Vide 21 (1 slpk)
2. Vidse 16 (2slpk) is begin sept leeg gekomen. Deze komt ook in aanmerking.
3. Wielewaalstraat 59 mogelijk ook.

Er is wel een kanttekening die hierbij geplaatst dient te worden. De woningen die beschikbaar worden gesteld door de Geelse Huisvesting dienen door de sociale dienst zelf ingericht te worden. Hiervoor krijgen we een subsidie van €1000 per woning. Ondanks dat we op een noodpakket kunnen rekenen van De Kringwinkel waarin meubelen en huisraad voorzien wordt, is dit bedrag onvoldoende. Voor deze woningen dient immers ook een ijskast, diepvriezer, fornuis, matrassen, beddengoed… aangekocht te worden. Hierdoor loopt de kostprijs al snel op tot minstens €1200 bijkomend per woning dat dan door de sociale dienst zelf aangevuld moet worden, met middelen die op dit moment niet zijn voorzien in het meerjarenplan.

De volgende stap is nu om te gaan kijken of deze panden effectief geschikt zijn om te dienen als opvangplaats en hoeveel extra opvangplaatsen dit zou opleveren. Idealiter zouden we toch steeds tussen de 10 en 20 opvangplaatsen achter de hand willen hebben.