2019_GR_00234 - Plaatsing en gebruik van vaste camera's door de politiezone in een niet-besloten plaats

 In zitting van 26 juni 2019 gaf de gemeenteraad principiële toestemming voor het gebruik van vaste en tijdelijke vaste camera’s op zichtbare wijze door de politiediensten op het grondgebied van de stad Geel in overeenstemming met de nieuwe camerawet. Hierin inbegrepen camera's op volgende locaties:

-Markt 

-Werft

-Bibliotheek

-Stationsplein 43 1X panoramacamera en 1 dome

De toestemming voor het stationsplein is echter onvolledig en huidige aanvraag betreft bijkomende locaties aan de stationsomgeving:

1. Doelstellingen van de camera's:

De politiezone wil deze camera’s en de opnames ervan enkel gebruiken in uitvoering van de opdrachten van bestuurlijke en gerechtelijke politie, zoals bepaald in de WPA en mits de beperkingen die de WPA oplegt.

Voor opdrachten van gerechtelijke politie, gedefinieerd in art. 15 WPA, geldt geen beperking voor het gebruik van de data, gegenereerd door deze camera’s.

Voor opdrachten van bestuurlijke politie, gedefinieerd in art. 14 WPA, geldt volgende beperking voor het gebruik van de data, gegenereerd door deze camera’s:

“Art. 25/3 § 2. Het zichtbare gebruik van camera's voor het inwinnen van informatie van bestuurlijke politie bedoeld in artikel 44/5, §1, is uitsluitend toegelaten in de gevallen bedoeld in artikel 44/5, §1, eerste lid, 2° tot 6°. Wat artikel 44/5, §1, eerste lid, 5°, betreft, kan dat gebruik bovendien alleen worden toegelaten ten aanzien van de categorieën van personen bedoeld in artikelen 18, 19 en 20".

2. Gebruiksmodaliteiten van de camera's:

Het gebruik van camera's vindt plaats op beslissing en onder de verantwoordelijkheid van de korpschef van de lokale politie Geel/Laakdal/Meerhout, die waakt over de naleving van de proportionaliteits- en subsidiariteitsbeginselen.
Wanneer andere personen dan leden van de politiediensten in real time toegang hebben tot de beelden van de camera's, in het kader van de uitoefening van de bevoegdheden die hen worden toevertrouwd door of krachtens de wet die hun opdrachten regelt, gebeurt het bekijken van deze beelden in real time onder toezicht van de politiediensten, behoudens in de gevallen waarin de wet voorziet.

De toegang tot de informatie en persoonsgegevens verzameld door middel van camera’s, wordt toegelaten gedurende een periode van een maand, te rekenen vanaf de registratie ervan, op voorwaarde dat het operationeel gemotiveerd is en dat het noodzakelijk is voor de uitoefening van een welbepaalde opdracht.
Na de eerste bewaarmaand is de toegang tot die persoonsgegevens en informatie enkel voor doeleinden van gerechtelijke politie mogelijk mits een schriftelijke en met redenen omklede beslissing van de procureur des Konings.
De toegang tot deze persoonsgegevens en informatie is beveiligd, alle toegangen worden dagelijks bijgewerkt en de concrete redenen van de bevragingen worden geregistreerd.

De persoonsgegevens en informatie verzameld via camera’s kunnen na anonimisering worden gebruikt voor didactische en pedagogische doeleinden in het kader van de opleiding van de leden van de politiediensten.

In concreto zal de raadpleging van de beelden gebeuren via een beperkt aantal vast computers en mobiele devices. De korpschef bepaalt de politieambtenaren die toegang hebben tot de beelden in het kader van opdrachten van gerechtelijke en bestuurlijke politie.

De tijdelijk vaste camera’s verdienen in deze een bijzondere vermelding aangezien deze tevens geplaatst kunnen worden door de stad Geel naar aanleiding van meldingen van overlast. Het gaat hier dan om overlast die strafbaar gesteld wordt in de politiecodex door middel van administratieve sancties en waarvoor gemeenteambtenaren bevoegd zijn om vaststellingen te doen.

In dit kader kunnen de gemeenteambtenaren waarvan sprake, de ruwe beelden van deze tijdelijk vaste camera’s bekomen en op basis hiervan verbaliseren.

In deze optiek treedt de Stad Geel op als verwerkingsverantwoordelijke van het beeldmateriaal.

3. Impact en risicoanalyse op operationeel niveau

3.1 Vast cameranetwerk

Bepaalde locaties in onze politiezone zijn gevoeliger voor overlast en strafbare feiten van allerlei aard. Verschillende factoren kunnen hierin een rol spelen:

• de plaatsgesteldheid: plaatsen met beperkte sociale controle,

• functie in de samenleving: plaatsen waar veel mensen samenkomen, plaatsen met een concentratie van horeca en nachtleven, locaties waar evenementen en/of fuiven regelmatig plaatsvinden, plaatsen voor recreatie, …

• type gebruiker: locaties die vooral gefrequenteerd worden door studenten,… 

Deze plaatsen vragen extra aandacht van de politie. Deze locaties worden reeds vaak opgenomen in de patrouilleopdrachten.

Moderne technologie zoals bewakingscamera’s zijn een hulpmiddel om enerzijds preventief een aantal zaken van overlast en criminaliteit te voorkomen en anderzijds in navolgende onderzoeken de verdachten ervan op te sporen. 

De Markt te Geel waar zich reeds decennia lang heel wat horecazaken gevestigd hebben, is de centrale ontmoetingsplaats in de stad.

Vanaf het voorjaar met Palmenmarkt over de zomer met Geel bruist, Geel springt, …tot de kerst- en nieuwjaarsperiode met Geel Wintert, is het marktplein het toneel van talrijke evenementen van allerlei aard, waar vaak enkele duizenden bezoekers naartoe komen. De laatste jaren zien we een stijging van het aantal evenementen en een toenemende populariteit die zich vertaalt in meer deelnemers aan evenementen.

Door de concentratie aan horecazaken op de Markt en de aanwezigheid van fuifzaal De Waai is de omgeving een gevoelige locatie voor meldingen van dronken en/of lastige personen, klachten gerelateerd aan drankgelegenheden, klachten ivm bezoekers van fuiven en vechtpartijen.

De Havermarkt en het kruispunt van de Stationsstraat en de Nieuwstraat zijn belangrijke toegangsroutes tot de Markt bij evenementen. De Havermarkt is als verlengde van De Markt vaak betrokken in de activiteiten van de Markt, hetzij als evenementenzone hetzij als parkeervoorziening (Kerstmarkt, wekelijkse markt en rommelmarkt).

Camera’s kunnen in deze omgeving zeer concreet ondersteuning bieden bij beheer van evenementen met grote volkstoeloop. De beelden van deze camera’s verhogen de pakkans voor daders van vandalisme, slagen en verwondingen en andere vormen van overlast of criminaliteit.

De aanwezigheid van camera’s heeft verder een afschrikeffect waardoor de deze omgeving minder aantrekkelijk wordt voor het plegen van dergelijke zaken.

3.2 Tijdelijk vaste bewakingscamera

Naast het vaste netwerk van bewakingscamera’s laat de inzet van een tijdelijk vaste camera, dwz een bewakingscamera die ergens tijdelijk geplaatst kan worden afhankelijk van meldingen of evenementen, toe dat ook op andere locaties met aanhoudende of verwachte overlast camera’s als bijkomende maatregel tijdelijk kunnen geplaatst worden. Type voorbeelden in deze zijn sluikstort, vandalisme, evenementen buiten het zicht van de vaste camera’s…..Het gaat over situaties waarbij daders vaak niet achterhaald kunnen worden en de maatschappelijk overlast en schade vaak aanzienlijk zijn.

3.3 Subsidiariteit van het gebruik van camera's

Cameratoezicht kan enkel een meerwaarde bieden indien het deel uitmaakt van een breder pakket van maatregelen. Nu al tracht de politiezone een gepast antwoord te formuleren op een aantal veiligheids- en leefbaarheidsproblemen. Het totaal aan maatregelen zit vervat in het zonaal veiligheidsplan van de politiezone dat jaarlijks wordt geëvalueerd en indien nodig bijgestuurd door de zonale veiligheidsraad.

Het gebruik van (tijdelijk) vaste camera’s is een bijkomend hulpmiddel waardoor de politie efficiënter kan worden ingezet. Eenzelfde hoeveelheid toezicht uitvoeren zonder camera’s is immers praktisch en financieel onhaalbaar.

3.4 Proportionaliteit van het gebruik van camera's

De plaatsing en het gebruik van (tijdelijk) vaste camera’s kan fundamenteel bijdragen tot het verhogen van de veiligheid en de leefbaarheid in stad Geel. Garanties zullen moeten worden ingebouwd om de privacy van de omwonenden te garanderen (geen inkijk).

Er moet steeds een evenwicht zijn tussen het cameratoezicht en het respect voor de persoonlijke levenssfeer. Er moet dus duidelijk gecommuniceerd worden over de aanwezigheid van camera’s. De plaatsing en ingebruikname van de camera’s dient te worden voorafgegaan door een uitgebreide informatiecampagne aan de bevolking. Het bevorderen van leefbare buurten is een prioriteit voor de politiezone.

Het voorstel inzake cameratoezicht voldoet aan de privacy-beginselen.

Ook de tijdelijk vaste camera zal telkens met de wettelijk voorziene borden aangekondigd worden.

4. Impact en risicoanalyse op niveau van de bescherming voor de persoonlijke levenssfeer: gegevensbeschermingsbeoordeling (GEB)

De verplichting om in bepaalde gevallen van verwerking van persoonsgegevens een gegevensbeschermingseffectbeoordeling (GEB) te maken, werd opgenomen in artikel 58 van de Wet van 30 juli 2018 betreffende de bescherming van natuurlijke personen met betrekking tot de verwerking van persoonsgegevens. Een GEB evalueert de risico’s inzake de rechten en vrijheden van natuurlijke personen bij de verwerking van persoonsgegevens.

Artikel 58  bepaalt dat een GEB minstens de volgende elementen moet bevatten:

• een  algemene beschrijving van de beoogde verwerkingen;

• een beoordeling van de risico’s voor de rechten en vrijheden van de betrokkenen;

• de beoogde maatregelen ter beperking van de risico’s;

• de voorzorgsmaatregelen, de beveiligingsmaatregelen en de mechanismen die zijn ingesteld om de persoonsgegevens te beschermen en aan te tonen dat aan deze titel is voldaan, met inachtneming van de rechten en legitieme belangen van de betrokkenen en de belanghebbenden.

De GEB wordt aan dit besluit toegevoegd als bijlage.

Het decreet lokaal bestuur

Het Europees Verdrag ter bescherming van de Rechten van de Mens en fundamentele vrijheden;

Verordening (EU) nr. 2016/679, 27 april 2016 betreffende de bescherming van natuurlijke personen in verband met de verwerking van persoonsgegevens en betreffende het vrije verkeer van die gegevens en tot intrekking van Richtlijn 95/46/EG (AVG);

Richtlijn (EU) nr. 2016/680, 27 april 2016 betreffende de bescherming van natuurlijke personen in verband met de verwerking van persoonsgegevens door bevoegde autoriteiten met het oog op de voorkoming, het onderzoek, de opsporing en de vervolging van strafbare feiten of de tenuitvoerlegging van straffen, en betreffende het vrije verkeer van die gegevens en tot intrekking van Kaderbesluit 2008/977/JBZ van de Raad (RGS);

Wet van 30 juli 2018 betreffende de bescherming van natuurlijke personen met betrekking tot de verwerking van persoonsgegevens

Wet op het Politieambt van 5 augustus 1992, artikel 25/4, §1, 1°;

De toestemmingsaanvraag ingediend door de korpschef van de lokale politiezone Geel/Laakdal/Meerhout op 27/05/2019, waarin het type camera, de doeleinden, de gebruiksmodaliteiten, de plaats en een impact- en risicoanalyse op het vlak van de bescherming van de persoonlijke levenssfeer en op operationeel niveau beschreven worden:

De politiezone Geel/Laakdal/Meerhout zal deze camera’s en de opnames ervan enkel gebruiken in uitvoering van de opdrachten van bestuurlijke en gerechtelijke politie, zoals bepaald in de WPA en mits de beperkingen die deze Wet oplegt. Voor opdrachten van gerechtelijke politie, gedefinieerd in artikel 15 WPA, geldt geen beperking voor het gebruik van de data, gegenereerd door deze camera’s. Voor opdrachten van bestuurlijke politie, gedefinieerd in artikel 14 WPA, geldt volgende beperking voor het gebruik van de data, gegenereerd door deze camera’s:

“Art. 25/3, §2. Het zichtbare gebruik van camera's voor het inwinnen van informatie van bestuurlijke politie bedoeld in artikel 44/5, §1 WPA, is uitsluitend toegelaten in de gevallen bedoeld in artikel 44/5, §1, eerste lid, 2° tot 6° WPA. Wat artikel 44/5, §1, lid 1, 5° WPA, betreft, kan dat gebruik bovendien alleen worden toegelaten ten aanzien van de categorieën van personen bedoeld in artikelen 18, 19 en 20 WPA".