2019_CBS_01742 - Aanvraag projectsubsidie: de maatschappelijke bibliotheek: een derde plek als tweede thuis - Goedkeuren

Om in te kunnen spelen op een veranderende omgeving en als ondersteuning naar de uitdaging van bib als derde plek vertaalt het concept community librarian de noden die de bibliotheek voelt:

• Dynamischer inspelen op veranderingen in de gemeenschap
• Dichter bij z'n publiek staan, ook bij het publiek dat nu nog niet naar de bib komt en hen een plek geven door die samen te creëren
• De rol van ontmoeting opnemen, facilitator zijn als instelling met een potentieel lage drempel.

Door samen het voorstel in te dienen en in eerste instantie te focussen op een plek voor de volwassenen, komen we in aanmerking voor een projectsubsidie rond sociaal-cultureel volwassenenwerk om de kosten van het project te dragen zodat de bijdragen van de bibliotheken beperkt blijft tot personeelsinzet en ruimten. Blenders vzw en Linc vzw begeleiden en ondersteunen de bibliotheken via projectmiddelen. Het is daarom een  kans om hier op in te spelen en zodoende onze bib stillaan mee om te vormen tot een derde plek voor iedereen.

Als de projectsubsidies niet verkregen worden, zoeken we als bibliotheek verder naar een manier om het concept van Community Librarians te vertalen naar onze lokale context en te integreren in onze werking. 

De rol van de bibliotheek is in de afgelopen jaren heel erg veranderd. De bibliotheek is niet langer de plek waar je enkel boeken kan uitlenen. Ook vanuit de hogere overheid werd hier voor de bibliotheken een nieuwe taak opgelegd als ontmoetingsruimte, plaats om levenslang en levensbreed te leren, gemeenschapsvorming,... Er is dan ook reeds ingezet op ontmoeting in de bib van Geel: in het leescafé, tussen de boeken, op lezingen en workshops, in leeskringen en boekenbendes etc. De initiatieven van de bibliotheek kennen een vast publiek, maar bereiken niet elke burger. Voor heel wat niet-bezoekers blijft de bibliotheek een niet zo dynamische plek, veel mensen voelen zich er niet helemaal thuis. De drempel om de bibliotheek binnen te wandelen is er nog steeds, maar zou er niet moeten/mogen zijn. De bibliotheek is de plaats bij uitstek waar iedereen welkom is. 

Daarnaast is ook de invulling van de publieke plaatsen in onze maatschappij veranderd. Veel (kleine en grote) gemeenten en steden worden geconfronteerd met de commercialisering van publieke plaatsen en moeten op zoek naar een manier om hun bestaande voorzieningen - bijvoorbeeld de bibliotheek - dynamischer te maken.

De bibliotheek heeft het potentieel om een plek te zijn waar ontmoeting en co-creatie zonder drempels kan: je hoeft geen boek te willen lenen of lid te zijn om de bib te bezoeken, het hoeft je niets te kosten, je leeftijd, sociale klasse of afkomst is hier niet belangrijk. Belangrijk is daarbij dat elke burger het gevoel heeft dat de bib een stukje van hem/haar kan zijn. Door in te zetten op participatie in het herdenken van de bibliotheek, willen we de bibliotheek van de gemeenschap zijn.

Het doel:

Met dit project willen de deelnemende bibliotheken (Herentals, Balen en Geel) elkaar ondersteunen in de ontwikkeling tot bruisende derde plek die de gemeenschap verbindt en waar deelhebbers elkaar ontmoeten, inspireren, waar ze samen kennis creëren en uitwisselen. Dit zit ook helemaal in de lijn met de beleidsdoelstelling Bruisende stad.  Er is heel wat potentieel om van de bibliotheek een echte derde plek te maken, net omdat ze vrij toegankelijke publieke ruimtes zijn die een heel breed scala aan mensen zouden kunnen aanspreken. Derde plekken zijn plaatsen waar je na je thuis (1ste plaats) en werk/school (2de plaats) zonder verplichtingen kunt zijn en waar innovatie bottom-up vorm krijgt via ontmoeting en co-creatie. Het zijn plekken waar je kan ontdekken, ervaren, creëren en participeren.

Het project komt tot stand met de bibliotheken van Herentals, Balen en Geel samen met Blenders en Linc.

Blenders vzw, gevestigd in Turnhout, wil overheden, kleine ondernemingen/organisaties/... ondersteunen met kennis, middelen en ervaring om innovatieve projecten of diensten te kunnen ontwikkelen.

Linc vzw wil iedereen ondersteuning bieden en vertrouwen aanreiken om te werken aan geletterdheid en te kunnen deelnemen aan de informatiesamenleving. Linc vzw zet in op initiatieven rond voorlezen (voor àlle leeftijden), op mediawijsheid en op vorming.

Om ons doel te bereiken, werken we verder via de principes van 'de Community Librarian'. De Community librarian begrijpt dat de verschillende gemeenschappen andere behoeften hebben die plaats- en cultuurgebonden zijn én dat die op verschillende manieren benaderd moeten worden. Ze bevragen wat inhoudelijk en praktisch voor de gemeenschappen belangrijk is en bekijken hoe ze die behoeften een plek kunnen geven binnen de organisatie van de bibliotheek.

Het project loopt over drie jaar, start in januari 2020 en verloopt in fasen. Linc en Blenders ondersteunen de bibliotheken, maar naarmate het project vordert, verzelfstandigen de bibliotheken de werking van het project.

1. Een nulmeting (een 'foto' van de lokale context en hoe deze zich verhoudt tot de bib) en een behoefte-analyse bij deelhebbers, bibpersoneel en personen die deel zijn van de lokale contect (ondernemingen, het CC, socio-culturele organisaties, scholen, lokale dienstencentra, ...) 
2. Co-creatie met de gemeenschap: 'vonken' die deelhebbers van de bib elkaar laten ontmoeten en inspiratie laten bieden voor nieuwe activiteiten, engagementen en dynamieken. Zo'n vonk kan leiden tot een vuur: een participatief co-creatiemoment tussen de deelhebbers. 

Voor het volledige project kan een projectsubsidie voor Sociaal-Cultureel Volwassenenwerk aangevraagd worden. Het totale kostenplaatje wordt geraamd op 80.306 euro. Deze subsidies, lopende over drie jaar, worden ingezet om de personeelskost voor de begeleiding van Blenders vzw en Linc vzw te dragen. Zij begeleiden de drie bibliotheken doorheen het traject.  De bibliotheken leveren hun bijdrage in motivatie, tijd en ruimten, maar leveren geen extra financiële middelen.