De stad huurt voor de huisvesting van het vredegerecht, sinds 1 juli 2001, het pand te Pas 255, eigendom van het Vlaams Infrastructuurfonds voor Persoonsgebonden Aangelegenheden (erfpachter: Openbaar Psychiatrisch Zorgcentrum Geel). Gezien de verouderde staat van het gebouw werden er in 2011 gespreken opgestart met de stad en het vredegerecht om een nieuwe huisvesting voor het vredegerecht te voorzien te Ecodroom.
In de zomer van 2013 nam de stad contact op met de Regie der Gebouwen om de overdracht van het vredegerecht te Ecodroom te bespreken. In eerste instantie werd er over een verkoop gesproken. Echter gelet op het verschil tussen investeringskost en schattingsverslag, werd er beslist om verder te gaan met een verhuring. Sinds 2015 voerde de stad onderhandelingen met de Regie der gebouwen betreffende een huurovereenkomst voor het vredegerecht in Ecodroom.
Eind 2015 was er een afgerond onderhandeld huurcontract ter beschikking waarna de stad begin 2016 een bericht ontving dat men voorlopig dit dossier niet verder wilde behandelen n.a.v. een wijziging in de wetgeving betreft de reorganisatie van de vredegerechten.
Begin 2017 werd het masterplan vredegerechten bekend gemaakt, waaruit bleek dat de zittingen van de vrederechter in Geel zouden doorgaan in het kanton van Mol en bijgevolg het gebouw in Geel niet in gebruik zou genomen worden.
Naar aanleiding van deze beslissing werd er een bericht verstuurd door minister Geens, minister van justitie. Hieruit bleek dat er voor de Zuiderkempen op vlak van justitie en gerecht gehoor gegeven is aan de vraag om voor Geel een eigen kanton te behouden. Kanton Geel behoudt haar vrederechter met bijhorende griffie maar deze zal kantoor houden in het gebouw van kanton Mol.
Het stadsbestuur heeft contact gehad met minister Jambon, minister van Binnenlandse Zaken en Patrimonium op dat moment, bevoegd hieromtrent. De minister zei veel begrip en respect voor onze positie te hebben. De stad heeft geïnvesteerd in een nieuw vredegerecht op de locatie van Ecodroom terwijl door deze beslissing van de minister de werking van het vredegerecht in een bestaand kantoor van Mol zal georganiseerd worden.
De minister wou dan ook de vraag van de stad mee verdedigen. Daarom stelde hij voor dat we een dossier voorbereidden voor de Commissie betwistingen van de Regie der Gebouwen met een oplijsting van onze investeringskosten in het gebouw in Ecodroom. Tevens dienden we te verwijzen naar de gesprekken en de briefwisseling die gevoerd geweest zijn met de Regie om eventueel een (stuk) vergoeding van de Regie hiervoor te kunnen bekomen voor de stad Geel.
Op 26 augustus 2019 keurde het college van burgemeester en schepenen het voorstel van dading ten bedrage van 173.166,50 euro goed. De stad dient dit bedrag echter nog te ontvangen.
Officieus ontving de stad reeds de melding dat het vredegerecht te Pas 255 uiterlijk 31/12/2019 de deuren zal sluiten. Gezien de stad momenteel huur betaald voor dit pand wensen wij deze huur stop te zetten met afsluitdatum 31/12/2019 om onnodige kosten te vermijden.
De Potpourriwet V geeft aan de minister van Justitie de toelating om vredegerechten te sluiten. De vrederechter die zijn vredegerecht gesloten ziet is dan aangewezen op de stad die de magistraat kosteloos een lokaal in het stadhuis ter beschikking moet stellen. Dit wordt de rechtsbedeling ‘sous l’arbre’ genoemd.
De procedure voor de invoering van een sous l’arbre in Geel is lopende. De adviezen van de gerechtelijke autoriteiten zijn ontvangen.
De stad Geel dient echter nog een formele overeenkomst af te sluiten. Twee zaken hebben een invloed gehad op dit dossier:
er was nog geen akkoord omtrent de dading tussen de stad en Regie der Gebouwen inzake de huisvesting vredegerecht te Ecodroom,
het was wachten op de nieuwe voorzitter voor de vrederechters en rechters in de politierechtbank van Antwerpen.
De nieuwe voorzitter trad aan eind juni 2019. Op heden is er een akkoord tussen de stad en Regie der Gebouwen inzake Ecodroom (dading moet nog gevalideerd worden door de Inspectie van Financiën).
De overeenkomst voor tijdelijk gebruik inzake "sous l’arbre vredegerecht" dient door de burgemeester en algemeen directeur enerzijds en door de directeur-generaal DGRO (onderdeel FOD Justitie) anderzijds ondertekend te worden.
De inwerkingtreding van het contract zou voorzien zijn op 1 december 2019, met vervaldatum 31 december 2020, verlengbaar - ook afhankelijk van het MB.
De eengemaakte griffie van de twee kantons in Mol is voorzien op 1 februari 2020.
Aan het college van burgemeester en schepenen wordt gevraagd akkoord te gaan met de tijdelijke gebruiksovereenkomst.
Praktische afspraken omtrent de ruimte dienen nog voorzien te worden.
Het college van burgemeester en schepenen gaat akkoord met de voorwaarden bepaald in het ontwerp van tijdelijke gebruiksovereenkomst sous l'arbre vredegerecht met ingang van 1 december 2019.
Het college van burgemeester en schepen gaat akkoord met de huuropzeg m.b.t. het pand te Pas 255, het huidige vredegrecht, met einddatum 31/12/2020.