2020_CBS_01144 - Zuidergekte 2019 - Evaluatie Zuidergekte 2019 en aanbevelingen Zuidergekte 2024 - Kennisname

Voorbereiding

Tijdens Zuidergekte 2019 werd een personeelslid van dienst gelijke kansen gedurende 2 jaar halftijds aangesteld als projectmedewerker. Deze personeelstijd is noodzakelijk voor kwalitatieve realisatie van Zuidergekte. Hierdoor was het mogelijk om het hoge ambitieniveau van Zuidergekte 2019 te realiseren: De nodige personeelstijd kon immers besteed worden om:

• Vroegtijdig te investeren in het uitwerken van het subsidiereglement, promomateriaal, inspiratiemateriaal, …Door hier veel aandacht aan te besteden kregen geïnteresseerden reeds vroeg een duidelijk beeld van Zuidergekte, de voordelen voor de organisatoren en de beperkte inspanning om deel te nemen.
•  Reeds in 2018 het project te promoten bij mogelijke organisatoren. Veel verenigingen zijn aangesproken en geïnformeerd over Zuidergekte. Dit resulteerde in grote bekendheid van Zuidergekte binnen Geel.
•  Een bijkomend project voor basisscholen uit te werken.
• Na Zuidergekte voor elke onderdeel draaiboeken uit te werken voor Zuidergekte, de Langste tafel, Zuidergekte voor scholen en de kunsten- en Zuidergektemarkt.
•  In te zetten op de samenwerking met de betrokken partners.

Hierdoor was het mogelijk het hoge ambitieniveau van Zuidergekte 2019 te realiseren.

Start Zuidergekte 2019

 Zuidergekte 2019 ging op 24 maart 2019 van start met de Langste tafel. Tijdens dit startevenement stond het kleine ontmoeten tussen diverse personen centraal. Door eten te delen werd een gevoel van ‘samenzijn’ gecreëerd. Er waren meer dan 500 bezoekers, afkomstig uit 56 verschillende landen, aanwezig op de Bogaard.Dit kleine ontmoeten werd zeer positief onthaald door de bezoekers, de verenigingen van het ’t Origineel en de leden van de Derdewereldraad.

De langste tafel was een zeer laagdrempelig evenement:

•  Bezoekers werden persoonlijk uitgenodigd. Deze uitnodiging werd opgesteld in 5 talen (Nederlands, Frans, Engels, Arabisch en Spaans). De uitnodiging werd verspreid via verschillende kanalen.
•  Het evenement was geheel gratis. Bezoekers kozen zelf wat ze meebrachten om te eten. Water, koffie en thee werd kosteloos aangeboden in samenwerking met de Geelse Oxfam Wereldwinkel. Voor wie geen eten bijhad, werden er extra hapjes voorzien door Refuchances VZW.

De domeinen van de Bogaard zijn een geschikte plaats. Dit is een veilige, aangename, groene en toegankelijke omgeving. Er waren tafels met stoelen voorzien. Bezoekers konden ook picknicken. Dit was een zeer dankbare combinatie. Langs de ene kant nodigt de tafel meer uit tot communicatie met een onbekende. Een picknick is dan weer bekend voor iedereen en werkt drempelverlagend. Hierbij moeten we komende edities aandacht hebben voor het versterken van de communicatie tussen bezoekers. Een groter aanbod aan tafels kan hier een hulp in zijn.

Zuidergekke activiteiten.

1. 1.       Aanvragen door externen

We startten reeds in 2018 met de intensieve promotie van Zuidergekte bij mogelijke organisatoren. Dit resulteerde in 76 verschillende activiteiten, georganiseerd door 56 externe verengingen, handelaars, individuen, …. (zie lijst activiteiten). Naar schatting hebben 6700 personen deelgenomen aan deze activiteiten. In totaal werd er 10.500 euro aan subsidies uitgekeerd.

Bij de aanvragen van deze activiteiten merken we op dat:

• Het eenvoudige subsidiereglement drempelverlagend werkte. Verenigingen ervaarden geen hoge administratieve last. Dit verhoogde de bereidheid om mee te doen.
• Door de manier waarop het subsidiereglement was opgesteld, primeerde de inhoud boven de reële kostprijs. Een goedkope, maar inhoudelijk sterke activiteit werd ook gesubsidieerd.
•  Organisatoren hadden nood aan inspiratie. Hiervoor was er een inspiratiegids met mogelijke activiteiten.

Tijdens komende edities willen we de drempel tot deelname verder te verlagen. Een deel van de organisatoren is reeds bekend met Zuidergekte. Ze kunnen zelf een activiteit uitwerken die past binnen het project. Er zijn echter ook organisatoren die voor de eerste maal deelnemen of niet de competenties  of tijd bezitten om zelf een activiteit uit te werken. Voor hen is het belangrijk dat er een kant- en klaar aanbod is.

Daarom pleiten we ervoor volgende edities beide opties te geven:

• De mogelijkheid om zelf een activiteit uit te werken en hiervoor een subsidie aan te vragen. Op basis van de activiteiten in 2019 verwachten we dat hiervoor een budget van minstens 7000 euro nodig zal zijn.
• De mogelijkheid om met een groep of vereniging kosteloos deel te nemen aan een uitgewerkt activiteitenaanbod. We schatten dat hiervoor een budget van 5000 euro nodig is.

Dit activiteitenaanbod kan uitgewerkt worden in samenwerking met de verenigingen van ’t Origineel en de Derdewereldraad. De betrokken verenigingen krijgen dan een eerlijke vergoeding voor het aanbieden van de activiteit. Hierbij is belangrijk een gevarieerd aanbod te doen. We willen werken rond zeer laagdrempelige, makkelijke thema’s. Deze zijn zeer belangrijk om deelnemers die minder bekend zijn met Zuidergekte, toch warm te maken om deel te nemen. Daarnaast moeten in dit aanbod ook thema’s vertegenwoordigd zijn die moeilijker toegankelijk zijn. Hierin zullen vooral organisatoren geïnteresseerd zijn die reeds affiniteit hebben met Zuidergekte.

Dergelijk aanbod verlaagd de drempel om deel te nemen aanzienlijk. Bovendien houden we op deze manier controle over de kwaliteit van de activiteiten en verminderd de administratieve last voor de organisatoren en de verenigingen die betrokken worden in het opstellen van dit aanbod. We verwachten hierdoor een aanzienlijke toename in deelnames. Het kant- en klaar aanbod zal bovendien ook interessant zijn voor bijvoorbeeld jeugdverenigingen, die deze editie moeilijker bereikt werden.  

Bij het opstellen van dit aanbod moet dienst gelijke kansen via het reglement er op toe zien dat de betrokkenen de vergoeding correct kunnen innen, zonder nadelige gevolgen voor de betrokkenen. Bij de VZW’s is dit geen probleem, aangezien de inkomsten geïnd worden door de VZW. Bij feitelijke verenigingen zoeken we naar een andere oplossing, aangezien deze inkomsten geïnd worden op de bankrekening van een privépersoon.

Tijdens vorige edities ging Zuidergekte van start met de Zuidergekke markt en werd deze afgesloten tijdens de Oxfam wereldwinkel Kadobeurs. Deze editie werd ervoor gekozen zuidergekte te organiseren tussen 22 maart 2019 en 25 augustus 2019. Hierdoor is de periode langer, krijgen verenigingen meer tijd om activiteiten in te plannen en organiseren, en vinden de activiteiten plaats tijdens de lente. Dit werd positief onthaald door de betrokkenen en de deelnemers. Toch merken we op dat het merendeel van de activiteiten georganiseerd werd in de maanden april, mei en juni. We vragen dan ook om de Zuidergekke periode 2 maanden op te schuiven en te laten lopen tussen januari en juni.  

In de mate van het mogelijke ondersteunden we de organisatoren bij de promotie van hun activiteit. Hiervoor moesten de organisatoren zelf hun activiteit registreren via www.uitinvlaanderen.be. Door veel organisatoren gebeurde dit laattijdig of niet. We pleiten ervoor dit gedurende de komende edities zelf op te nemen.

1. 2.       Activiteiten door stadsdiensten

De verschillende diensten van stad Geel en Sociaal Huis Geel organiseerden samen 13 activiteiten. Voor sommige diensten bracht deelnemen aan Zuidergekte extra kosten met zich mee. Deze diensten deden beroep op financiële ondersteuning vanuit Zuidergekte. In totaal werd 2295.79 euro uitbetaald aan stadsdiensten.

1. 3.       Activiteiten voor kinderen en jongeren.

Deze editie werd expliciete aandacht besteed aan kinderen en jongeren (< 25 jaar). Hoe jonger de deelnemer, des te diepgaander en blijvender het effect van de activiteiten. Tegelijkertijd bleek uit vorige edities dat deze doelgroep moeilijk bereikbaar is tijdens Zuidergekte. Hierop hebben we deze editie ingezet met ‘Zuidergekte voor scholen’. Daarnaast werden er extra inspanningen geleverd om jeugdverenigingen te bereiken. Ook vanuit stadsdiensten zijn activiteiten voor kinderen georganiseerd (knutselactiviteiten in de huiswerkbegeleiding, bengelbende, leeskasteel, Zap-kamp en buitenspeeldag). Voor activiteiten gericht op jongeren konden organisatoren een extra subsidie van 50 euro krijgen.

Daarnaast was er de wedstrijd ‘Zuidergek op Zomerkamp’. Hierdoor konden jeugdverenigingen die een zuidergekke activiteit op hun zomerkamp organiseerden een zuidergek feest winnen. Spijtig genoeg heeft slechts één jeugdvereniging (St-Tarcitiusscouts) een activiteit georganiseerd. Deze vereniging won dan ook de wedstrijd. Ze kregen een waardebon van Oxfam Wereldwinkel om hapjes en drankjes aan te kopen tijdens hun kamp. Daarnaast heeft de vereniging Nanangwa-voorwaarts VZW een spelletjesnamiddag georganiseerd tijdens het zomerkamp van deze vereniging.

In totaal waren er 21 activiteiten (niet enkel door jeugdverenigingen) waarbij expliciet aandacht was voor kinderen en jongeren.

Het blijft moeilijk om jeugdverenigingen te bereiken tijdens Zuidergekte. De trekkers hiervan zijn immers zeer jonge vrijwilligers die op zoek zijn naar kant-en-klaar formules. Tijdens komende editie kunnen kosteloze, volledig uitgewerkte activiteiten inspelen op deze nood.

Zuidergekte voor scholen

Deze editie van Zuidergekte ontwikkelden we een kosteloos aanbod voor basisscholen. In samenwerking met Djapo werden lessenpakketten samengesteld voor het basisonderwijs. Voor kleuters was er een vertelkoffer rond migratie. In de lagere school werd er gewerkt rond de SDG’s (= Duurzame ontwikkelingsdoelen) . Deze werden opgehangen aan de thema’s mens (people), milieu (planet), welvaart (prosperity) , samenwerken (partnerschip) en vrede (peace).

Voor de leerlingen van de lagere school organiseerden we op 5 april 2019 een afsluitend wereldfeest op de Bogaard. Tijdens dit wereldfeest konden de leerlingen deelnemen aan allerlei workshops. Deze workshops werden georganiseerd door Nanangwa-voorwaarts, Indimaj, Afrazeuri, Zaba Kina, Oxfam Wereldwinkel Geel en Kunda Buffi.

10 verschillende basisscholen deden mee aan dit project. Naast de lessenpakketten organiseerden deze scholen nog andere activiteiten rond Zuidergekte zoals een zuidergek grootouderfeest, activiteiten tijdens het schoolfeest, een musical, ….

Het scholenproject werd positief onthaald en geëvalueerd door deelnemers. Voor de deelnemende leerkrachten is dit een dankbaar instrument om te werken rond wereldburgerschap. In overleg met de scholen werd ervoor gekozen de periode aan te passen. Klassen konden hun activiteiten uitvoeren tussen 30 november 2018 en 4 april 2019. De periode na de paasvakantie ligt moeilijk voor scholen. Dit is immers een drukke periode door communie- en lentefeesten, schoolfeesten, uitstappen, ….

Voor dit project was extra budget nodig. Vanuit provincie Antwerpen deden we beroep op een subsidie voor lokale projecten voor ontwikkelingseducatie (3500 euro). Deze subsidie zal niet meer uitgekeerd worden vanaf 2020. Indien dit project herhaald wordt tijdens komende edities is extra budget noodzakelijk.

We kregen zeer goede feedback voor dit project. Bij herhaling verwachten we dan ook een toename in de deelnames. Dit brengt kosten met zich mee. In dit geval zal het wereldfeest ook opgedeeld moeten worden in 2 dagen. Hierdoor kunnen er meer kinderen deelnemen en kunnen de deelnemers ook meer genieten van de activiteiten. Tijdens dit wereldfeest gaven leerkrachten reeds aan dat een kleine bijdrage vanuit de school, mogelijk is (1 of 2 euro per kind). Daarnaast moet er budget voorzien worden voor de herziening van het ontwikkelde materiaal.

Voor het secundair onderwijs is er een jaarlijks aanbod van NGO in de kijker. Dit aanbod wordt gebruikt door de Geelse scholen. Hierbij gaven secundaire scholen ook aan dat een extra aanbod tijdens Zuidergekte ‘overaanbod’ zou zijn en niet gebruikt zou worden.

Kunsten- en zuidergekte markt

De jaarlijkse Kunsten- en Zuidergektemarkt vormde dit jaar het decor voor de feestelijke afsluiting van Zuidergekte. Via deze markt werden bezoekers geïnformeerd en gesensibiliseerd. Lokale NGO’s en verenigingen actief rond wereldburgerschap zetten hun werking in de kijker. En omdat het dit jaar een zuidergek jaar was, maakten we er een extra feestelijke editie van (zie programma markt). Daarnaast hebben we deze editie (met steun van provincie Antwerpen) ingezet op het promoten van de duurzame ontwikkelingsdoelen. Hiervoor werd de nodige decoratie aangekocht en specifieke animatie ingezet.

De Kunsten- en Zuidergektemarkt telde 1500 bezoekers. Dit is aanzienlijk minder dan de vorige slotmarkt in 2014. Hiervoor zijn volgende redenen:

•  25 augustus 2019 was een tropisch warme dag.
•  In 2014 was de slotmarkt een van de weinig marktjes in Geel. Tijdens de zomer van 2019 zijn er tal van marktjes geweest (Boekenmarkt, ambachten- en streekproductenmarkt, Fiesta Europa, …). Hierdoor valt de kunsten- en zuidergektemarkt minder op.
•  Sinds 2014 is er een jaarlijkse Zuidergekte-light markt. Bezoekers verwachten dezelfde kramen en standhouders als andere jaren en zijn minder geneigd te komen
•  De laatste zondag van augustus is er “De Schakel”, die heel erg in trek is in de Kempen.

Met de leden van de Derdewereldraad gaan we op zoek naar een jaarlijks alternatief voor de Zuidergektemarkt. Mogelijk is de Langste tafel een alternatief jaarlijks evenement waaraan de derdewereldraad en ’t origineel samenwerken. Daarnaast werken we samen met het ’t Origineel en de derdewereldraad een alternatief slotevenement voor Zuidergekte uit.

Tijdens Zuidergekte staat duurzaamheid (in de brede zin van het woord) centraal. Deze duurzaamheid was ook een thema tijdens de slotmarkt. Standhouders werden aangespoord om afval te beperken. Vuilbakken met pictogramman voor recyclage werden geplaatst. Deze duurzaamheid willen we integreren bij toekomstige Zuidergekke evenementen (en bij uitbereiding alle stadsevenementen). De invoering van herbruikbare wisselbekers is een eerste stap in deze richting. Andere mogelijkheden zijn o.a. de mogelijkheid bieden om afval te recycleren, eet- en drankstandjes aanzetten tot milieuvriendelijke verpakkingsalternatieven, drukwerk beperken, biologische toiletten….

Link SDG’s (duurzame ontwikkelingsdoelen) en Zuidergekte

Tijdens deze editie van Zuidergekte werd ingezet op bekendmaking en sensibilisering van de SDG’s of duurzame ontwikkelingsdoelen. De link tussen de SDG’s en de doelstellingen van Zuidergekte is immers sterk.

Deze link werd expliciet gemaakt:

•   In het subsidiereglement. Via een extra subsidie van 25 euro werden organisatoren gestimuleerd om één of meer SDG’s op te nemen in hun project.
•  Tijdens Zuidergekte voor scholen. De 5 thema’s waarrond de lagere scholen werden, zijn thema’s waaronder alle SDG’s gegroepeerd kunnen worden.
•  Tijdens de kunsten- en zuidergektemarkt werd decoratie en animatie gekozen i.f.v. de SDG’s. hiervoor kregen we een subsidie van 5000 euro via provincie Antwerpen.

Adviezen voor komende edities

Organisatie

• We behouden een zuidergekke periode van 5 maanden, maar vragen deze te laten lopen tussen eind januari en eind juni. Hierdoor kan deze gelijk lopen met Zuidergekte voor scholen.
• Een 0.5 VTE projectmedewerker gedurende 2 jaar is nodig. De periode voor de start van Zuidergekte vraagt veel voorbereidend werk. Er moet promo gevoerd worden en alle nodige dossiers en documenten moeten opgesteld worden. Vooral het activeren van verenigingen en organisaties en de concrete individuele ondersteuning om tot activiteiten te komen is arbeidsintensief. De periode na Zuidergekte is minder tijdsintensief. Er kan tijdswinst zijn door de periode van tewerkstelling op te schuiven. Indien de zuidergekke periode loopt van januari tot juni, wordt de projectmedewerker best tewerk gesteld tussen september 2022 en september 2024.

Doordat de projectmedewerker verbonden is aan dienst gelijke kansen, is er een zeer sterke samenwerking tussen de andere teamleden. Ook de betrokkenheid tussen de projectmedewerker en de partners, de Geelse Derdewereldraad en ’t Origineel, is groter. Dit bevordert het uiteindelijke succes van het project.

Budget

• In 2024 verwachten we meer activiteiten. Enerzijds verwachten we een toename in het aantal activiteiten door de ontwikkeling van een kant- en klaar aanbod. Anderzijds verwachten we nog meer deelnames aan het scholenproject. Hiervoor is een verhoging van het budget noodzakelijk.
• Deze editie deden we beroep op 2 subsidies vanuit provincie Antwerpen. Voor het scholenproject werd een subsidie van 3500 euro aangevraagd (lokale projecten voor ontwikkelingseducatie). Voor de Zuidergektemarkt werd een subsidie van 5000 euro uitgekeerd voor de bekendmaking van de SDG’s. In totaal deden we beroep op 8500 euro vanuit provincie Antwerpen. Deze kunnen een komende editie niet meer aangevraagd worden, aangezien deze subsidies worden stopgezet. Hierdoor zal het zeer moeilijk worden om een groot bedrag via externe middelen te verzamelen.
• Voor het scholenproject gaven leerkrachten aan dat een kleine bijdrage van de school mogelijk is. Hierbij rekenen we op een bijdrage van 1 tot 2 euro per deelnemend kind. We rekenen hiervoor op een inkomst van 2500 euro.

Inzetten op kinderen en jongeren

•   We willen blijvend inzetten op de doelgroep kinderen en jongeren. Hierbij zien we veel mogelijkheden in extra inzet op de basisscholen. Dit proefproject kende veel deelnemers en werd positief onthaald. We verwachten dat het aantal deelnames tijdens komende edities zal toenemen.
• Inzet op jeugdverenigingen lijkt ons minder resultaat op te leveren. Hierbij zien we wel mogelijkheden in het opstellen van een kosteloos kant- en klaar aanbod gericht op kinderen en jongeren.

Activiteiten en subsidiëring

• Om de drempel tot deelname verder te verlagen pleiten we voor het opstellen van een kant- en-klaar aanbod van activiteiten. Dit kan in samenwerking met het ’t Origineel en de Derdewereldraad. Dit aanbod kan dan kosteloos gebruikt worden door een groep of een vereniging. De vereniging die het aanbod doet, krijgen een onkostenvergoeding. Deze manier van werken heeft een aantal voordelen:
  • Het verminderd de drempel om deel te nemen aan Zuidergekte. Hierdoor zullen we ook de verenigingen die we nu niet bereiken (omdat ze te weinig tijd hebben om een activiteit uit te denken, met de weinig leden zijn om het werk te verdelen, geen inspiratie hebben, …) makkelijker bereiken en zullen meer Gelenaars deelnemen aan Zuidergekte.  
  • De verenigingen van de derdewereldraad en het origineel die het aanbod vorm geven, worden eerlijk vergoed. Ook voor hen verminderd de administratieve rompslomp.
  • We hebben controle over de kwaliteit van de activiteiten.
  • Hierbij houden we ook de optie open voor organisatoren om via een subsidie een eigen activiteit uit te werken. We merken dat dit vooral organisaties en verenigingen aanspreekt die al bekend zijn met Zuidergekte.
  • Verder willen we de administratieve last verder verminderen. Ook dit zal de drempel tot deelname verlagen.
    • We behouden het eenvoudig subsidiereglement waarbij een activiteit gesubsidieerd wordt op inhoud.
    • We behouden de eenvoudige aanvraag.
    • We verplichten de organisatoren niet meer om zelf hun activiteit te registreren via www.uitinvlaanderen.be, maar doen dit zelf. Op deze manier houden we meer controle over de activiteitenkalender van Zuidergekte. Hierdoor zullen de organisatoren beter ondersteund worden in de promotie van de activiteiten

Start en slotevenement.

• We behouden de langste tafel als startevenement. Dit evenement moet gratis en laagdrempelig blijven. Daarnaast zoeken we naar manieren om meer contact en verbindingen tussen de aanwezigen te realiseren.
• We organiseren een alternatief slotevenement.

In navolging van Zuidergekte 2019 ( 22 maart 2019 – 25 augustus 2019) evalueren we de huidige editie en geven we aanbevelingen naar de volgende editie in 2024. Deze aanbevelingen werden opgesteld door de medewerkers van dienst gelijke kansen, de vrijwilligers van ’t Origineel en de Geelse Derdewereldraad.

De algemene doelstellingen van Zuidergekte 2019 waren hetzelfde als deze van vorige edities (2003, 2008, 2014): via laagdrempelige stimulansen tot mondiale reflectie en ontwikkelingseducatie een kennisverbreding, -verdieping komen en/of positieve attitudeverandering ten opzichte van het wereldburgerschap stimuleren bij alle burgers en verenigingen, organisaties en onderwijsinstellingen in onze stad en regio (als fundament voor een vreedzame, verdraagzame lokale samenleving).

De vooropgestelde doelstellingen van Zuidergekte 2019 werden bereikt.

• We willen > 10 % van de Gelenaren (waarvan 1/3de < 25 jaar) laten deelnemen aan een initiatief in het kader van Zuidergekte 2019
• We willen > 50 initiatieven gerealiseerd zien door externe organisaties (in de brede zin).
• We willen > 10 initiatieven gerealiseerd zien door diensten van het lokaal bestuur.

Voor deze editie van Zuidergekte werd in totaal een budget van 33 478.04 euro gebruikt. Hierbij was 8500 euro afkomstig vanuit subsidies van Provincie Antwerpen. De Geelse Derdewereldraad heeft 1250 euro bijgedragen aan het startevenement.

In vergelijking met de editie van 2014 waren er meer initiatieven. Toen waren er 60 officiële initiatieven en minimum 5 initiatieven die niet ingediend werden voor een subsidieaanvraag. Vanuit deze editie kwamen een aantal aandachtspunten naar voor:

• Het subsidiereglement is ingewikkeld en maakt dat de administratie voor verenigingen zwaar doorweegt. Hierdoor wordt de drempel om deel te nemen hoger.
• Tijdens vorige edities was het startevenement de Zuidergekke markt (eind augustus) en het slotevenement de Oxfam wereldwinkel kadobeurs (begin december). Deze periode is relatief kort. Bovendien ligt deze aan de start van het werkjaar bij verenigingen. Dit maakt de tijd om te plannen en te organiseren beperkt.
•  Uit onderzoek van Thomas More blijkt dat het zeer belangrijk is de doelgroep kinderen en jongeren te bereiken. Deze doelgroep blijkt echter moeilijk bereikbaar.
•  Er is een nood aan uitwerkte draaiboeken.

Met deze aandachtspunten hebben we rekening gehouden tijdens deze editie.