In 2021 beslisten Stad Geel en OPZ Geel om terug in te zetten op de aanvraag van een UNESCO-dossier voor de gezinsverpleging en Sint-Dimpnaverering voor het 'Register van Goede Borgingspraktijken' voor immaterieel erfgoed. We moesten daarvoor eerst de Vlaamse expertencommissie passeren, die de selectie zou maken van welk Vlaams dossier zou worden verkozen. Op 15 mei 2021 maakte minister van cultuur Jan Jambon bekend dat Vlaanderen de Geelse gezinsverpleging zou voordragen voor het Register van Goede Borgingspraktijken Immaterieel Erfgoed van UNESCO. Het laatste jaar werd er met een uitgebreide werkgroep hard gewerkt aan het Engelse kandidaat-dossier.
De lokale schrijfgroep bestond uit Gonnie Leysen (diensthoofd erfgoed), Bert Boeckx (archivaris OPZ Geel) en Janna Lefevere (coördinator cultureel erfgoed Stuifzand) en in een adviserende rol Greet Vandeperre (vertegenwoordiger van de Gezinsverplegingsraad Geel). De bredere Vlaamse werkgroep ter ondersteuning bestond uit: Arno Beunen (Beleidsmedewerker Internationaal Cultureel Erfgoedbeleid), Frea Vancraeynest (stafmedewerker Histories) en Julie Aerts (adviseur religieus erfgoed Parcum). Ten slotte werd het dossier ook nagelezen door twee experten ter zake: Jorijn Neyrinck van de Werkplaats Immaterieel Erfgoed en prof. dr. Marc Jacobs, professor aan de universiteit van Antwerpen en voorzitter van de commissie erfgoededucatie.
Achtergrond bij de Unesco-conventie immaterieel erfgoed
- De Geelse gezinsverpleging gaat voor een erkenning als immaterieel erfgoed. Dat is het erfgoed dat je niet kunt aanraken, zoals bijvoorbeeld feesten, tradities, rituelen, dialecten, dansen, ambachten, gebruiken,… Immaterieel erfgoed is dus anders dan het gekende ‘Unesco-werelderfgoed’, wat op landschappen en monumenten slaat.
- Bij immaterieel erfgoed zijn de mensen heel belangrijk. Het zijn immers mensen die dit type erfgoed uitdragen en doorgeven. In Unesco-taal noemen ze dit een ‘erfgoedgemeenschap’. Toegepast op de Geelse gezinsverpleging is deze erfgoedgemeenschap heel divers: pleeggezinnen, OPZ Geel, de mensen achter de Dimpnadagen en GheelaMania (organisatoren, acteurs, decorbouwers, naaisters, …), het kerkbestuur van de Sint-Dimpnakerk, het Gasthuismuseum, Geelse verenigingen en bedrijven waar mensen met een psychische kwetsbaarheid meedraaien, de Gelenaren in het algemeen die zich tolerant opstellen t.o.v. mensen met een psychische kwetsbaarheid… Maar ook mensen van buiten Geel die de stad bezoeken en troost vinden bij Sint-Dimpna en inspiratie bij de gezinsverpleging van Geel, of organisaties die de gezinsverpleging in hun regio hebben uitgerold (die vind je in heel de wereld!) zijn deel van de grote gezinsverplegings- & Dimpna-community.
- Je kunt bij Unesco als immaterieel erfgoed indienen op twee lijsten: de representatieve lijst of het register van goede praktijkvoorbeelden (of Goede Borgingspraktijken, in Unesco-taal).
Geel kiest voor dat laatste, het Register;
Het UNESCO-dossier is opgesteld in het Engels in het sjabloon dat ter beschikking gesteld wordt door UNESCO (zie bijlage). Per vraag is er een strikt maximum van het aantal woorden opgegeven. Korte samenvatting van het dossier:
- De Geelse psychiatrische gezinsverpleging is het zorgmodel dat naar voor geschoven wordt als beste praktijkvoorbeeld. Dit zorgmodel is gebaseerd op drie pijlers:
1. De pleeggezinnen samen met de kostgasten
2. De Geelse gemeenschap die zorgt voor een inclusieve integratie in de maatschappij
3. OPZ Geel dat zorgt voor de professionele omkadering van het zorgmodel
- Volgende borgingsacties werden opgegeven als belangrijke acties om er voor te zorgen dat het immaterieel erfgoed van de gezinsverpleging bewaard blijft en vooral wordt doorgegeven naar de volgende generaties. De acties zijn geclusterd in de categorieën opgegeven als belangrijk door UNESCO:
- Voor het aantonen van exporteerbaarheid/overdraagbaarheid van het praktijkvoorbeeld naar andere landen hebben we volgende modellen naar voor geschoven:
Om te bewijzen dat de aanvraag voor beste praktijkvoorbeeld ook daadwerkelijk ondersteund wordt door de lokale gemeenschap, vraagt UNESCO om ‘letters of consent’, een soort ‘steunbrieven’, toe te voegen aan het dossier, waarin instellingen en verenigingen die betrokken zijn bij de zorg voor het immaterieel erfgoed akkoord gaan met de aanvraag. 36 instellingen/verenigingen voegden een brief bij het dossier, gaande van minister Jan Jambon, over verschillende expertisecentra zoals Parcum, Histories en FARO tot veel verschillende Geelse verenigingen en organisaties. Ook vanuit internationale hoek kwamen er steunbrieven, bijvoorbeeld van de New Yorkse Ellen Baxter en vanuit Japan.
Als bijlage bij het dossier vraagt UNESCO 10 foto's toe te voegen en ook een film van 10 minuten. De film wordt momenteel opgemaakt door Ief Dams.
Verdere timing:
- Voor 31 maart moet het dossier ingediend worden bij de UNESCO-commissie in Parijs.
- De UNESCO-commissie heeft een jaar de tijd om zich te buigen over de ingediende dossiers. Het is mogelijk voor de commissieleden om bijkomende vragen te stellen
- In mei 2023 wordt dan de definitieve beslissing genomen of we een erkenning krijgen of niet.
De gemeenteraad neemt kennis van de definitieve tekst van het UNESCO-dossier zoals het door Vlaanderen wordt voorgedragen voor het Register van Goede Borgingspraktijken Immaterieel Erfgoed van UNESCO.
Het intergemeentelijk samenwerkingsverband tussen Dessel, Retie, Mol, Balen, Laakdal, Meerhout en Geel rond roerend en immaterieel erfgoed k.ERF is enkele jaren geleden uitgebreid met een werking rond onroerend erfgoed, cultuurcommunicatie, cultuurparticipatie en bibliotheken. De naam k.ERF was daardoor niet meer van toepassing en er werd gekozen voor CultuurNEtwerk Kempen ofte wel CNEK. We merkten dat deze naam veel vragen opriep, weinig zeggend was, geen symboliek bevatte. Vandaar werd vanuit de Raad van Bestuur geopteerd om een nieuwe naam en nieuw logo te voorzien voor deze samenwerking, wat resulteerde in "Stuifzand". De statuten moeten hier nog op aangepast worden, vandaar dat deze wijziging voorligt.
Om de statuten te kunnen aanpassen is een goedkeuring nodig. CNEK, cultuurnetwerk Kempen wordt: Stuifzand.
Verder zijn er geen wijzigingen in de statuten aangebracht.
De gemeenteraad keurt de wijziging van de statuten van Stuifzand (Cultuurnetwerk Kempen) goed.
Stad Geel heeft in samenwerking met Aquafin een hemelwater- en droogteplan opgemaakt. Dit plan moet een houvast bieden voor toekomstige ontwikkelingen en beleid om tot een duurzamer watersysteem te komen. Dit wil zeggen dat het watersysteem zijn verschillende functies zo optimaal vervult voor alle verschillende gebruikers van het systeem.
Na adviesinwinning bij onderstaande adviesorganen werd een definitieve versie van het hemelwater- en droogteplan uitgewerkt. Deze definitieve versie wordt ter goedkeuring voorgelegd aan de gemeenteraad.
Bij volgende adviesorganen werd advies ingewonnen:
De bemerkingen van de bovengenoemde adviesorganen zijn in bijlage toegevoegd. Verder zijn in de bijlage ook de versies die ter advies werden verstuurd (Hemelwaterplan_Voor_Advies, Omgevingsanalyse_Voor_Advies, Projectenmenu_Voor_Advies en Versie per deelgebied_Voor_Advies) en de uiteindelijke versies (Hemelwaterplan_Na_Advies, Omgevingsanalyse_Na_Advies, Projectmenu_Na_Advies en Visie per deelgebied_Na_Advies) terug te vinden. In deze versies zijn de wijzigingen gemarkeerd.
Het document "hemelwaterplan" in bijlage is het basisdocument dat houvast biedt en de functie van de andere documenten van het plan beschrijft. Alle deelstukken van het plan zijn toegevoegd in de bijlage.
De gemeenteraad keurt de definitieve versie van het hemelwater- en droogteplan goed.