De burgemeester reageerde tot nu toe altijd verbaasd wanneer wij erop wezen dat de toelichtingen bij de agendapunten vóór de zitting van de gemeenteraad al een tijdje niet meer in te kijken zijn door de burger op de stedelijke website. Ze gaf daarmee te kennen dat ze deze vorm van openbaarheid van bestuur, die ook in Geel lang aan de orde is geweest, vanzelfsprekend vond. Toch blijft deze informatie, die perfect openbaar is, sindsdien nog altijd exclusief voor de ogen van de raadsleden. De redenen daarvoor worden uiteengezet door de algemeen directeur, in een mail van 7 december ll.:
“De informatie die voorheen bij elk agendapunt gepubliceerd werd, was een ontwerp van een raadsbesluit. Het lijkt echter niet logisch noch opportuun om de inhoud van dergelijke ontwerpbesluiten aan het grote publiek kenbaar te maken nog voordat deze in de raad bediscussieerd en beslist worden. Het is noodzakelijk voor de goede werking van de gemeenteraad dat de raadsleden zelf in eerste instantie het debat kunnen voeren over de op de agenda geplaatste punten.
Het decreet over het lokaal bestuur legt in dit verband ook enkel op om voorafgaand aan de gemeenteraad de agenda te publiceren, zeker geen ontwerpbesluiten.
Bij de opmaak van de agenda worden de ontwerpbesluiten kenbaar gemaakt aan de raadsleden, deze zijn dan ook alleen bestemd voor hun ogen. Burgers die wensen te luisteren naar het debat kunnen live de raadszitting komen bijwonen.
Na de zitting en nadat de besluiten door de gemeenteraad zijn aangenomen, worden deze op de website van de stad gepubliceerd. De burger krijgt dan alle informatie over de betreffende agendapunten.
Om voldoende informatie over de agendapunten mee te krijgen, zal de dienst algemeen bestuur wel een korte samenvatting publiceren bij elk agendapunt voorafgaand aan de gemeenteraad.”
Kortom, wie wil weten waarover de gemeenteraad het zal hebben, moet maar naar de zitting komen. Iets anders vindt de administratie ‘niet logisch noch opportuun’.
Is het aan de administratie om dat uit te maken, of aan ons? De openbaarheid van die gegevens is wél logisch en bijzonder opportuun.
Ook al werd er nog niet over beslist door de gemeenteraad, de stukken die bij de dossiers worden gevoerd zijn ‘af’, in de zin van artikel II.33, 2° van het Bestuursdecreet. Ze zijn dus principieel openbaar. Voor de betrokken diensten zijn de teksten goedgekeurd, afgewerkt en niet meer aan wijziging onderhevig. De beslissing die de gemeenteraad daarover neemt, is een volgende stap, die daarvan onderscheiden moet worden. Het is, met andere woorden, niet de beslissing van de gemeenteraad die de stukken in kwestie afrondt. De stelling van de algemeen directeur dat het decreet voorschrijft dat er ‘zeker geen ontwerpbesluiten’ gepubliceerd mogen/moeten worden, is bovendien onjuist en tendencieus.
Dat de burgers deze stukken vooraf kunnen inzien, is bovendien juist nuttig. Als dat via een officiële, individuele aanvraag tot openbaarheid moet gebeuren, heeft de stad namelijk 20 dagen – verlengbaar tot 40 – om dat verzoek in te willigen. In beide gevallen komen we dan na de zitting uit. De enige manier om hun openbaarheid te garanderen, is: ze vooraf publiceren.
Naast deze twee bestuurstechnische argumenten zijn er nog andere. Dat een geplogen praktijk, geënt op de geest van het decreet op de openbaarheid, zonder beslissing van de gemeenteraad - en ook zonder dat die praktijk ooit problemen heeft opgeleverd! - wordt teruggedraaid naar het minimum dat de letter van het decreet voorschrijft, getuigt niet van een gezonde kijk op transparantie en openbaarheid van bestuur. Het getuigt daarentegen van een verdedigende, afschermende reflex die niet langer past in een moderne relatie tussen een lokaal bestuur en zijn burgers. Dat er werkpuntjes in die relatie zijn, is het stadsbestuur van Geel blijkbaar nog niet opgevallen.
Het getuigt ook van een bijzonder neerbuigende attitude jegens de Gelenaar. Dat die zich voor de lokale politiek interesseert, moet kennelijk ten allen prijze vermeden worden. Voor het stadsbestuur van Geel blijft openbaarheid van bestuur een noodzakelijk kwaad en mag een burger niet in de potten komen kijken. Mandatarissen die dit blijven uitstralen, mogen de kloof tussen de burger en de politiek niet langer betreuren, maar moeten die in het vervolg maar toejuichen.
De Brugpartij stelt voor om, zoals dat voorheen geplogen was, de toelichtingen bij de agendapunten van de gemeenteraad (en de raad voor maatschappelijk welzijn) opnieuw op de stedelijke website te publiceren bij het bekendmaken van de agende. Kan het stadsbestuur zich hierin vinden?