2023_CBS_01535 - Openbare verlichting - Aanpassing van het brandregime van de openbare verlichting - Beslissen: Goedkeuren

Oktober 2022 adviseert het managementteam het college van burgemeester en schepenen ifv energie actieplan 2022-2023 om alle openbare verlichting langs de gemeentewegen te doven tussen 23 u en 5 u.  De huidige energiecrisis veroorzaakte een grote financiële impact ten opzichte van het referentiejaar 2020 (pré-Covid).

Verschillende andere gemeenten namen ook gelijkaardige beslissingen. Fluvius heeft op grondgebied Geel in ca. 250 cabines aanpassingen uitgevoerd.  In de loop van maart 2023 waren de werken voltooid.

Tussen 23 u en 5 u is alle openbare verlichting gedoofd waardoor het heel donker is.  Verschillende meldingen/klachten van burgers zijn hierover binnengekomen.   Als bijlage een overzicht die in Corsa geregistreerd werden.

In functie van de veiligheid en de nauwelijks financiële impact overweegt het bestuur om de beslissing nu al terug te draaien. De eerder afgesproken evaluatie op het mini-conclaaf zou het bestuur niet meer willen afwachten.

Voorheen was het brandregime van de openbare verlichting:

-  daar waar nog conventionele lampen (geen niet-interactieve) zijn: beurtelings avondlampen doven om 22 u  's avonds en her-ontsteken 6 u 's morgens en nachtlampen blijven de hele nacht door branden

- daar waar reeds interactieve lampen zijn (zie plannetje hieronder - rode stippen): dimmen om 22 u naar 50 % en om 6 u terug naar 100%.

1x per jaar kan Fluvius gratis aanpassingen aan het brandregime laten uitvoeren maar de huidige aanpassingen zijn reeds in 2023 gebeurd dus eigenlijk aan te rekenen.

Voor de aanpassing van de conventionele verlichting moet Fluvius  elke cabine opnieuw bezoeken.  

Vermoedelijke kost van Fluvius om terug te aan te passen:  73,64 euro/cabine excl. btw.  (Dit is echter nog niet door de raad van bestuur van Fluvius beslist. ) 

Vermoedelijk zal Fluvius ergens half juni kunnen starten met de ombouw.

Dus zeer  belangrijk dat we nu de juiste beslissing nemen.

De interactieve verlichting kan van op afstand sneller én kosteloos worden aangepast.

BELANGRIJK NU:  kiezen we voor het brandregime als voorheen:

-  daar waar nog conventionele lampen (geen niet-interactieve) zijn: beurtelings avondlampen doven om 22 u  's avonds en herontsteken 6 u 's morgens en nachtlampen blijven de hele nacht door branden.  

- daar waar reeds interactieve lampen zijn (zie plannetje hieronder - rode stippen) : dimmen om 20 u naar 66%, om 23 u naar 30 % en herontsteken om 5 u naar 66 %, om 6.30 u naar 100 % (genaamd BPIV fietspadverlichting)

Opgelet : hier werd geen rekening gehouden met de shiftwissels  (wat wel gunstig werd beoordeeld nu tijdens de doofperiode waar de verlichting terug ontstoken werd om 5 u !).

Als bijlage : alle voorstellen van brandregimes.

Uit de lijst van alle brandregimes willen wij voorstellen om te kiezen voor alle dagen 7 op 7 :

-  daar waar nog conventionele lampen (geen niet-interactieve) zijn : avondlampen doven om 23 u  's avonds en herontsteken 5 u 's morgens en nachtlampen blijven de hele nacht door branden.   Dit is dan wel een meerverbruik van 2 u per dag (D23H5)  dan voorheen (D22H6).

- daar waar reeds interactieve lampen zijn (zie plannetje hieronder - rode stippen) : dimmen om 20 u naar 66%, om 23 u naar 30 % en herontsteken om 5 u naar 66 %, om 6.30 u naar 100 % (genaamd BPIV fietspadverlichting)

--------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

Advies van de duurzaamheidsambtenaar

energiebesparing

In de loop van maart 2023 werd de straatverlichting in Geel stelselmatig volledig gedoofd. De energiebesparing die sindsdien t.o.v. eenzelfde periode in 2022 gerealiseerd werd, is echter niet enkel daaraan te wijten maar eveneens aan de vervanging van bestaande lampen door led-armaturen. Om het effect van het aangepaste brandregime op de energiebesparing te kunnen inschatten, moet de energiebesparing door led-armaturen dus afgetrokken worden van de totale besparing. 

Hiervoor werden de percentuele verschillen van de verbruiken van de eerste vier maanden van 2023 met dezelfde periode in 2022  bekeken. De energiebesparing die gerealiseerd werd door het doven van de straatverlichting alleen bedroeg gemiddeld (-10,8 + -16,8) /2  - (-6,0 + -8,4) / 2 = 6,6 %. Omdat de nachten nu korter worden, zal dat percentage - met ongewijzigd brandregime - de volgende maanden nog blijven toenemen.

Voor een nauwkeurige analyse van de effecten van de verledding, de bijkomende installatie van straatverlichting en de verschillende brandregimes zou daarom een periode van een volledig jaar vergeleken moeten worden met een volledig referentiejaar.

minderuitgaven

De energietarieven schommelen sterk en zijn niet goed te voorspellen. De verschillen in de kosten tussen vergelijkbare periodes geven dus geen waarheidsgetrouw beeld weer van de effecten van energiebesparingsmaatregelen.

De elektriciteitstarieven lagen in januari 2022 – april 2022 significant hoger (gemiddeld € 0,411 / kWh) dan in dezelfde periode in 2023 (gemiddeld € 0,262 / kWh). Daarom is het verschil in de daadwerkelijk aangerekende bedragen hoger dan de besparing die er met de huidige prijzen gerealiseerd kan worden. M.a.w.: de minderuitgaven in 2023 zijn voornamelijk te wijten aan de hoge energieprijzen in 2022 en de daling ervan in 2023. (Zie verschil maandfacturen 2023- 2022 in de tabel hieronder.)

Een meer realistische inschatting van de toekomstige, financiële besparingen is dus gebaseerd op een vergelijking van de energiegebruiken en de meest recente energietarieven. (Zie fin. besparing in de tabel hieronder.)

Tabel 1: energiebesparing openbare verlichting

⁺: energieprijs maandfactuur 2023

CO₂-uitstoot

Voor de straatverlichting in Geel wordt stroom uit hernieuwbare energiebronnen gebruikt; de CO₂-uitstoot is - nominaal - gelijk aan nul. Elke verlaging van het stroomverbruik maakt het echter makkelijker om het aantal hernieuwbare energie aan het totaalverbruik te verhogen (EU-doelstelling 2030 voor België: 17,5 % van het bruto finaal energieverbruik, bron: be_final_necp_parta_nl_0.pdf (europa.eu))

Bijlage: 20230515_LIJST_VerbruikenOV_2021_2023.xlx

Openbare veiligheid

Het meest voorkomend argument tegen het doven van de openbare verlichting tijdens de nachtelijke uren is dat het de criminaliteit zou bevorderen én de verkeersveiligheid zou verminderen.

Deze kwestie werd reeds in 2014 in een vergelijkende studie van de Federale Politie West-Vlaanderen onderzocht. (bijlage 201701_impact_dovenOV_criminaliteitenverkeersveiligheid.pdf: Warlop M, Delafonteyne M, Devaere P, Dienst Strategische Analyse Federale Politie West-Vlaanderen, Analyse Straatverlichting West-Vlaanderen, wat is de impact van het doven van de straatverlichting  op criminaliteit en verkeersveiligheid?)

In de onderzochte gemeentes werd de straatverlichting gedoofd tussen 0:00 en 5:00 en vergeleken met referentiegemeentes in dezelfde provincie waar de straatverlichting niet gedoofd werd.

De studie onderzocht de invloed van de uitgeschakelde verlichting op  inbraken in bedrijven en handelszaken, diefstallen in woningen, vernielingen en vandalisme en de diefstallen met geweld/gewapenderhand. Als indicator voor verkeersveiligheid onderzocht de studie de verkeersongevallen met lichamelijk letsel.

Uit de analyse bleek dat “… er van een aantal fenomenen kan besloten worden dat er met grote waarschijnlijkheid geen invloed is van de invoer van de maatregel en van een aantal fenomenen zijn we geneigd te besluiten dat er mogelijks sprake kan zijn van een lichte of tijdelijke invloed. Er is geen enkel fenomeen waarbij sprake is van een zeer sterke indicatie.”   De enige, mogelijk aanwezige invloed van het doven van de straatverlichting bestond in een verschuiving van het tijdstip van diefstallen in woningen en van vernielingen en vandalisme van de dag naar de nachtelijke uren.

Conclusies

Het doven van de openbare verlichting heeft geen noemenswaardige, aantoonbare invloed op de openbare veiligheid. Het effect van dat verlichtingsregime op de energiebesparing en op de financiële besparingen is daarentegen al na 2 maanden zichtbaar.  De kosten die fluvius zou aanrekenen om de recente aanpassingen ongedaan te maken zijn met ca. 22.000 euro ongeveer even hoog als de besparing die stad Geel de volgende 7 maanden kan realiseren met het huidige brandregime.