Alle jongeren tussen 18 en 25 jaar kunnen deelnemen, inclusief meer kwetsbare jongeren. De enige voorwaarde is dat hun deelname een vrije keuze is. De jongere gaat het engagement aan om gedurende 6 maanden intensief vrijwilligerswerk te doen. Een persoonlijk gesprek met een jongerenbegeleider helpt om dit engagement samen met de jongere klaar te krijgen en de haalbaarheid samen in te schatten. Jongeren die psycho-sociale begeleiding krijgen of die lessen Nederlands volgen, kunnen het aantal uren per week verminderen ( 21u in plaats van 28u ) zodat ze dit kunnen combineren met hun lopende trajecten. De focus van het project is niet meteen activering, maar vooral jongeren zichzelf laten ontdekken en hulp te bieden bij de oriëntering van de jongeren in de toekomst.
De vraag die aan de lokale besturen wordt gesteld is of zij een engagement willen opnemen binnen de Samenlevingsdienst. Voor dit engagement zijn 5 verschillende niveaus voorzien, gaande van het ondertekenen van een charter en het traject mee bekend maken bij jongeren tot financiële ondersteuning van de Samenlevingsdienst.
Een voordeel van de Samenlevingsdienst is dat zij ernaar streven om een heterogene groep jongeren samen te stellen met diverse achtergronden, ervaringen en verhalen. Jongeren die interesse hebben in een traject binnen de Samenlevingsdienst hebben nood aan:
De Samenlevingsdienst is een aanvulling op reeds bestaande jongerentrajecten rond onderwijs, welzijn en arbeid. Waar mogelijk wil het Platform complementair samenwerken: jongeren doorverwijzen naar andere programma’s indien de Samenlevingsdienst niet meteen aansluit bij hun noden of bekijken welke programma’s eventueel een vervolgtraject kunnen zijn. Wat De Samenlevingsdienst het meest onderscheidt met andere trajecten is het vrijwillige karakter (het is een keuze, geen verplichting) en het heterogene karakter (jongeren met diverse achtergronden, inclusief meer kwetsbare jongeren). Ook de individuele begeleiding door een jongerenbegeleider én een psycholoog is een meerwaarde alsook het samenvoegen van vele leerprocessen gebald in een tijdskader van 6 maanden.
Gelet op de huidige uitdagingen binnen de interlokale vereniging Tewerkstelling Zuiderkempen (opstart digibanken, gemeenschapsdienst, lokale partnerschappen ESF 2024-2029, partnerschapsovereenkomst VDAB) is het voorstel om met de 6 lokale besturen binnen de ILV Tewerkstelling Zuiderkempen het Charter te ondertekenen (engagement niveau 1). Uiteraard zijn de diensten bereid om informatie te verspreiden en/of locaties ter beschikking te stellen indien voorhanden. Op dit moment is zijn er gesprekken om een federaal wettelijk kader uit te tekenen dat meer rechtszekerheid biedt aan de deelnemende jongeren en duidelijkheid moet bieden omtrent de reikwijdte van lokale engagementen.
Het college van Burgemeester en schepenen ondertekent het Charter "Samenlevingsdienst voor & door jongeren".