Op de gemeenteraad van 8 november 2021 stelde raadslid Kennis een vraag over de fietsveiligheid in de tunnel in de Zandstraat.
Het afgelopen jaar kreeg het team mobiliteit een zestal vragen over de fietsveiligheid in de tunnel in de Zandstraat.
De zandstraat, tussen Malosewaver en Laar, ligt op het Bovenlokaal Functioneel Fietsroutenetwerk (BFF) en is een onderdeel van de BFF route vanuit Bel via Malosewaver. Het gedeelte Zandstraat is opgenomen als functionele fietsroute die niet conform is volgens de uitgangspunten van het fietsvademecum. Verder maakt de Zandstraat ook deel uit van het recreatieve fietsknooppuntennetwerk.
Op 27 juni 2022 keurde het college van burgemeester en schepenen de synthesenota van de vervoerregio goed met daarin volgende doelstellingen:
Op 15 december 2022 keurde de gemeenteraad het beleidsplan mobiliteit goed met daarin volgende doelstellingen:
Via de fietsbarometer brengt de provincie Antwerpen objectieve meetgegevens over fietsroutes in kaart. Dit gebeurt op basis van meetgegevens over de aanwezige infrastructuur, fietstellingen, fietsongevallen en enquêtes bij gebruikers. De tunnel in de Zandstraat krijgt in de fietsbarometer een globale score van 3,6/10. Deze is gebaseerd op de effectief gemeten snelheid (40 – 55 km/u; veilige snelheid is 30 km/u), intensiteit van het gemotoriseerd verkeer (in de spits gemiddeld 1 voertuig elke 41 seconden) en een score voor trilcomfort van 3,5/10.
In het gedeelte Laar, tussen Laarsveld en Eikevelden, hangt een Telraam. Daaruit blijkt dat er op dit gedeelte gemiddeld 33 fietsers per uur passeren. Een vergelijking met 25 gelijkaardige straten in een straal van 1 km leert dat het Laar hiermee op een 9de plaats staat wat betreft het aantal fietsers. Dat maakt van het Laar een goed gebruikte fietsroute in de omgeving, waarvan minstens een deel van de fietsers afkomstig is uit de tunnel Zandstraat.
In het vernieuwde vademecum fietsvoorzieningen is een afwegingskader fietsinfrastructuur opgenomen waarin op basis van het snelheidsregime en de verkeersintensiteiten van het gemotoriseerd verkeer de bijhorende fietsinfrastructuur wordt aanbevolen. Uit dit afwegingskader blijkt dat het wenselijk is om een straat met gemengd verkeer op een bovenlokale fietsroute om te vormen naar een fietsstraat, waarbij er geen doorgaand verkeer wenselijk is én er niet meer dan 1000 voertuigen per etmaal door de straat rijden. Uit tellingen uitgevoerd tussen 5 december en 19 december 2022 blijkt dat er in de Zandstraat 1270 voertuigen per etmaal rijden. Verder blijkt uit de tellingen dat de overheersende weggebruiker op deze fietsroute het gemotoriseerd verkeer is. Van het totaal aantal voertuigen zijn 75% auto’s, 16% fietsers, 6% bestelwagens en 4% vrachtwagens. Gezien het beperkt aantal functies en woningen tussen de Hondstraat/tunnel Zandstraat, de Meerhoutseweg en de Lissevijver geven deze cijfers aan dat heel wat doorgaand gemotoriseerd verkeer (dus geen bestemming in dit gebied) gebruik maakt van de Malosewaver en de Zandstraat, zeker het aandeel bestelwagens en vrachtwagens wijst op een hoog aandeel van doorgaand gemotoriseerd verkeer. Anderzijds is 16% van de totale hoeveelheid verkeer, of bijna 1 op 5, een fietser. Dit wijst op een sterk potentieel voor deze fietsroute. Uit de laatste gemeentemonitor blijkt immers dat 92% van de Gelenaren beschikt over een fiets en 63% minstens wekelijks en 18% minstens maandelijks de fiets neemt voor korte afstanden. Helaas blijkt ook dat slechts 40% van de Gelenaren het veilig vindt om in Geel te fietsen.
Door het nemen van de juiste maatregelen om de veiligheid en het comfort voor de fietser te verhogen, zal het aantal fietsers in de toekomst sterk toenemen op deze fietsroute.
De dienst openbaar domein – team mobiliteit stelt daarom vier mogelijkheden voor:
De dienst openbaar domein – team mobiliteit adviseert om te kiezen voor scenario 1 omwille van volgende redenen:
Wij volgen het advies van het team mobiliteit volledig.
Alle andere ‘nood’oplossingen maken het niet veiliger voor de fietser.
Bij het plaatsen van de filter in Laar aan het St. Dimpnaplein bleek al dat het gemotoriseerd verkeer een volledig andere weg zoekt en volgt.
Daaruit blijkt dat het mogelijk is om ‘rond’ te rijden en het geen probleem is dat er in de tunnel gefilterd wordt.Het college van burgemeester en schepenen kiest voor scenario 3 (Fietsstraat te maken van het stuk tussen Laar en Hondstraat. Fietsstraat te leggen net voor de rode lichten aan twee kanten van de tunnel) en geeft opdracht aan de dienst openbaar domein om dit praktisch uit te werken en samen met de dienst communicatie hiervoor een communicatieplan op te maken.