2023_VB_00116 - Indiening deelnamedossier projectoproep Housing First voor jongvolwassenen ofwel afgekort HF4Y - Goedkeuren

De aanleiding van het dossier kan worden nagekeken in het dossier dat reeds geagendeerd werd op 12/07/2023. 

Belangrijker is te weten wat het model van Housing First juist inhoudt en vandaaruit kunnen we de deelname aan dit project afwegen.  

In België wordt het model Housing First sinds 2013 toegepast en dit laat inspirerende resultaten zien. In samenwerking met de betrokken gewesten werkt de POD MI aan de verspreiding van het model via steun voor projecten op het terrein en het “Housing First LAB”.

Housing First: een model van sociale innovatie

Het model Housing First stelt de toegang tot huisvesting als een fundamenteel recht en stelt een onmiddellijke toegang voor tot huisvesting, van op straat, zonder tussenstappen en zonder andere voorwaarden dan die (rechten en plichten) worden opgelegd aan een klassieke huurder. Dit model wijzigt de traditionele kijk op het sociale integratieproces dus ingrijpend, vooral omdat het gericht is op het publiek dat het verst staat van huisvesting: een bevolking die bijzonder kwetsbaar is als gevolg van een chronisch karakter van het leven zonder huisvesting en problemen met de geestelijke gezondheid en verslaving. Om het onderhoud in de woning en het herstel van de persoon te bevorderen, voorziet het model in een aangepaste, intensieve en multidisciplinaire begeleiding.

Sinds de lancering ervan in New York, in het begin van de jaren negentig, werd het in verschillende Europese landen ingevoerd als regionaal of nationaal beleid. Over het algemeen zorgt het ervoor dat minstens 80 % van de huurders hun woning behouden. Deze residentiële stabiliteit is niet enkel gunstig voor een herstelproces, maar zorgt er bovendien ook voor dat een niet verwaarloosbare reeks kosten verminderen die verband houden met het intensief gebruik van de gezondheidsdiensten, meer bepaald door daklozen die dit soort begeleiding niet ontvangen.

Deze oproep is specifiek gericht op de groep van jongvolwassenen met het profiel van Housing First. 

In het najaar van 2022 vond er een daklozentelling plaats in de zorgregio Kempen. De cijfers zijn gepubliceerd in maart 2023.

99 personen (9,5%) behoren tot de doelgroep housing first.  D.w.z. dat deze personen meer dan 2 jaar dak- of thuisloos zijn en kampen met een psychische- en/of verslavingsproblematiek.

Jongvolwassenen

-    Er zijn 272 jongvolwassenen (23,5%) met een leeftijd tussen 16 en 25 jaar geteld.  Deze jongeren verblijven vooral bij familie of vrienden (43,8%) of in een instelling (22,8%).  Bijna de helft van de jongvolwassenen is vrouw (46,9%).

-    Ruim 1/5 dakloze personen zijn jongvolwassen

We ondervinden steeds meer vragen van jongvolwassenen binnen de sociale dienst voor opvang en huisvesting binnen deze doelgroep vorig jaar zagen we ongeveer 4 personen in onze noodwoningen of hotelopvang die reeds meer dan 2 jaar dakloos waren maar die helaas niet duurzaam konden uitstromen gezien onvoldoende woonbegeleiding. Vaak uitstromers uit zorginstellingen zoals Waaiburg, OPZ Geel... 

De expertise rond Housing First wordt in de Kempen opgenomen door CAW de Kempen. We plannen dan ook een doorgedreven samenwerking tussen het OCMW en lokaal bestuur enerzijds en het CAW anderzijds. Qua aanpak van de doelgroep zal er alleszins ook kruisbestuiving van expertise tussen de organisaties kunnen worden mogelijk gemaakt. Hiervoor maken we een samenwerkingsovereenkomst op. 

Medewerking in dit project zou er dan ook voor kunnen zorgen dat de kruisbestuiving tussen sociale dienst en CAW wat betreft expertise in de aanpak van dakloosheid bij jongeren met multiproblem problematiek wordt aangescherpt. 

Aandachtspunten die nog dienen uitgeklaard te worden: 

- De rol van de verhuurder en de opvolging van de verhuurdersverplichtingen mogen niet bij het team Housing First van CAW de Kempen liggen. De dienst patrimonium van het lokaal bestuur onderzoekt samen met de sociale dienst nog verder de mogelijkheden ofwel nemen ze deze rol zelf op of besteden deze uit aan de woonactor Leefgoed. De sociale dienst voorziet in een aanspreekpunt tussen de "verhuurder" erfpachthouder en het team Housing First van het CAW. 

- Er zijn momenteel 3 panden die door de dienst patrimonium naar voor worden geschoven die wellicht beantwoorden aan de oproep. 

- Hierbij zullen we alsnog moeten rekening houden met inrichtingskosten en eventueel renovatiekosten die voor 12/2024 dienen te worden afgerond ook zal de kostprijs hiervan en de beschikbaarheid van middelen afhankelijk zijn van het pand dat door de regie der gebouwen zal worden aangekocht. 

- Op termijn zullen we zeker ook moeten rekening houden met kosten van mede-eigendom, syndicuskosten... 

- Er dient werk gemaakt te worden van een samenwerkingsovereenkomst die de rollen van het team Housing First/medewerkers sociale dienst Geel en patrimonium lokaal bestuur Geel helder beschrijft. 

- De toewijzingsprocedure en het beslissingsrecht hierover dient nog vastgelegd te worden. 

- Duurzaamheid van het project en garantie van begeleiding op langere termijn: 

CAW de Kempen geeft echter informeel mee via mail (mail in bijlage van het besluit) geen financiële inbreng noch personeelsinzet van lokaal bestuur Geel te vragen. Ze zijn echter zeer vragende partij om via het mogelijks 2 de project in de Kempen hun expertise met de doelgroep te kunnen vergroten. 

Zij geven aan dat ze meerdere subsidieoproepen lopend hebben en ook specifiek om dit project te ondersteunen bij de Koning Boudewijn Stichting. 

We zijn er echter van overtuigd dat de problematiek van dakloosheid in de Kempen een dergelijke toename kent dat we dergelijke projecten nodig hebben om te kunnen experimenteren met nieuwe methodieken zodat we deze problematiek duurzaam kunnen aanpakken de druk op en de overlast in de Geelse context in de hand te houden.