In 2010 startte de Vlaamse overheid met de opmaak van een gewestelijk ruimtelijk uitvoeringsplan voor de afbakening van landbouw-, natuur- en bosgebieden in de vallei van de Kleine Nete en Aa van N19 tot Grobbendonk. Over het voorontwerp vond op 2 mei 2011 een plenaire vergadering plaats met de betrokken gemeenten, provincie en adviserende instanties. Er was echter onvoldoende overeenstemming over een aantal planopties.
Op 20 juli 2012 nam de Vlaamse Regering een principiële beslissing over de verdere voortgang van de verschillende gewestelijke projecten en planningsprocessen in de vallei van de Kleine Nete tussen Kasterlee en Lier. De Vlaamse Regering stelde de gouverneur van de provincie Antwerpen aan als procesbegeleider voor de afstemming van de verschillende Vlaamse plannen en projecten in de vallei. Binnen deze coördinatieopdracht werd een opvolgingscommissie (OC) geïnstalleerd.
Eind 2017 werd de vallei van de Kleine Nete erkend als 'strategisch project'.
In 2018 zijn de werkzaamheden voor het ruimtelijk uitvoeringsplan Vallei van de Kleine Nete en Aa heropgestart en is er een startnota opgemaakt voor een nieuw ruimtelijk uitvoeringsplan volgens de nieuwe procedure van het geïntegreerd planningsproces waarbij de milieueffectrapportage geïntegreerd wordt in de procedure van het ruimtelijk uitvoeringsplan.
Op 30 januari 2019 nam de Opvolgingscommissie Kleine Nete kennis van het voorstel van ontwerp startnota en ging de commissie akkoord om de vraag te stellen aan de bevoegde minister om de startnota voor goedkeuring voor te leggen aan de Vlaamse Regering.
De Vlaamse Regering keurde de start- en procesnota goed op 15 maart 2019. De startnota werd vervolgens onderworpen aan een publieke consultatie van 60 dagen die liep van 30 april tot 28 juni 2019.
Na de verwerking van de inspraakreacties is een scopingnota opgemaakt en startte de opmaak van een voorontwerp RUP en een planmilieueffectenrapport. De scopingnota werd goedgekeurd door het planteam op 12 februari 2021. Het voorstel van voorontwerp RUP is toegelicht aan de Opvolgingscommissie Kleine Nete op 28 april 2021.
Op vraag van stad Geel werd op 8 juli 2021 een overleg voorzien met het Departement Omgeving aangaande de invloed van het GRUP op het grondgebied van stad Geel in het bijzonder.
Het voorontwerp RUP werd voor advies voorgelegd aan een plenaire vergadering op 5 oktober 2021. Na de verwerking van deze adviezen is in 2022 een ontwerp RUP voorbereid. Op 20 januari 2023 stelde de Vlaamse Regering het ontwerp-RUP voorlopig vast.
Het ontwerp-RUP bestaat uit een grafisch plan (bijlage 1), stedenbouwkundige voorschriften (bijlage 2), toelichtingsnota met kaartenbundel (bijlage 3 & 4), ontwerp plan-MER (bijlage 5) en register kapitaalschadecompensatie of gebruikerscompensatie (bijlage 6).
Het openbaar onderzoek op het ontwerp-RUP loopt van 21 februari 2023 tot en met 21 april 2023.
Binnen het plangebied worden zeven deelgebieden onderscheiden. Twee deelgebieden hebben betrekking op het grondgebied van Geel (zie ook toelichtingsnota p. 80 en verder): deelgebied 6 ‘Kleine Nete Geel-Kasterlee’ en deelgebied 7 ‘De Zegge’.
Bijgestelde planperimeter n.a.v. adviezen plenaire vergadering
Naar aanleiding van de adviezen op de plenaire vergadering, alsook op basis van het plan-MER, heeft de Vlaamse overheid beslist dat eerst verder onderzoek noodzakelijk is naar de impact van het kunstmatig verlagen van de grondwaterstanden in het landbouwgebied op de instandhouding van de soorten en habitats in de aangrenzende speciale beschermingszone De Zegge.
Het wenst daarvoor de resultaten van de in opmaak zijnde ecohydrologische studie af te wachten om de ruimtelijke opties voor het landbouwgebied langs de Kleine Nete, stroomopwaarts Olens Broek, te onderbouwen. De studie werd opgestart in 2020, de oplevering werd meermaals uitgesteld en wordt momenteel voorzien voor de zomer van 2023.
Hier rekening mee houdend heeft de Vlaamse Overheid het plangebied van het ontwerp-RUP (deelplan 6 ‘Kleine Nete Geel-Kasterlee’) beperkt tot die planonderdelen waarvan het vindt dat de ruimtelijke keuzes niet afhankelijk zijn van de onderzoeksresultaten uit de in opmaak zijnde studie.
Dit betekent ook dat de bestemming voor het landbouwgebied stroomopwaarts Olens Broek, alsook de randvoorwaarden die zullen worden opgelegd aan de agrarische activiteiten, pas in een tweede fase - op basis van de resultaten van de ecohydrologische studie – zullen worden verankerd in een afzonder ruimtelijk uitvoeringsplan.
Plandoelstellingen ontwerp-RUP - grondgebied Geel
Omwille van bovenstaande reden wordt het planvoorstel voor deelgebied 6 ‘Kleine Nete Geel-Kasterlee’ beperkt tot het reeds vergunde en deels uitgevoerde actief overstromingsgebied langs de Kleine Nete (AOG De Zegge). Dat actief overstromingsgebied zal worden gerealiseerd door een dijkverplaatsing in het landbouwgebied.
Het planvoorstel voor deelgebied 7 ‘De Zegge’ is gericht op het behoud en de versterken van de natuurwaarden van het habitatrichtlijngebied en de landschaps‐ en erfgoedwaarden. Om de realisatie van de Europese natuurdoelen mogelijk te maken, moet binnen de perimeter van het habitatrichtlijngebied een samenhangend gebied van meer dan 300 ha als natuurgebied aangeduid worden.
De natuurreservaten De Zegge en Mosselgoren worden bestemd als ‘natuurgebied met overdruk grote eenheid natuur’. Voor De Zegge worden de ‘agrarische gebieden met ecologisch belang’ die reeds opgenomen zijn binnen de afbakening van het Vlaamse Ecologisch Netwerk herbestemd naar natuurgebied. Voor de Mosselgoren wordt de natuurbestemming uitgebreid tot een aangesloten kern die het volledige habitatrichtlijngebied ten noorden van het kanaal omvat.
Het agrarisch gebied ten zuiden van de Zegge dat binnen de afbakening van het habitatrichtlijngebied ligt, wordt bestemd als natuurgebied met overdruk grote eenheid natuur om de realisatie van de beoogde natte natuurkern rond De Zegge in het habitatrichtlijngebied mogelijk te maken.
Langs het kanaal Bocholt‐Herentals wordt een zone met bestemming ‘gemengd openruimtegebied’ voorzien in functie van het versterken van het kanaal als lijnvormige groenstructuur. Binnen deze groene strook kunnen een aantal recreatieve voorzieningen gerelateerd aan het kanaal ingebed worden (o.a. Koningklijke Marine Kadettenkorps en café Den Thijs).
De site rond de beschermde windmolen Molen van ’t Veld wordt opgenomen als ‘gemengd openruimtegebied met cultuurhistorische waarde’. Het vastgesteld landschapsatlasrelict wordt in het ruimtelijk uitvoeringsplan aangeduid als erfgoedlandschap (in overdruk).
De delen van het habitatrichtlijngebied ten zuiden van het kanaal, in beheer als natuurreservaat Neerhelst‐De Botten worden opgenomen als natuurgebied. De aangrenzende landbouwgebieden die grotendeels ook binnen habitatrichtlijngebied liggen worden gedifferentieerd als agrarisch gebied met overdruk natuurverweving.
Reflectie advies stad Geel op voorontwerp-RUP
De stad Geel, vertegenwoordigd door de gemeenteraad, wenst gebruik te maken van de mogelijkheid tot het indienen van een inspraakreactie naar aanleiding van het Openbaar Onderzoek over het ontwerp ruimtelijk uitvoeringsplan ‘Vallei van de Kleine Nete en Aa van Kasterlee tot Grobbendonk’, door zich te beroepen op vragen, opmerkingen en bezwaren geformuleerd tijdens de GECORO van 14 maart 2023 en de gemeentelijke Minaraad op 16 maart 2023, op vraag van stad Geel.
Op basis van deze vragen, opmerkingen en bezwaren wordt een voorstel tot inspraakreactie geformuleerd, dat ter kennisname wordt voorgelegd aan het college van burgemeester en schepenen en ter goedkeuring wordt voorgelegd aan de gemeenteraad.
Vragen en opmerkingen vanuit de Gemeentelijke commissie voor ruimtelijke ordening (GECORO) (14 maart 2023)
Vragen en opmerkingen vanuit de Milieu- en natuurraad (Minaraad) (16 maart 2023)
Vragen en opmerkingen vanuit de Werkgroep Landbouw (5 april 2023)
De gemeenteraad neemt kennis van de vragen, opmerkingen en bezwaren van de Minaraad, GECORO en Werkgroep Landbouw en vraagt aan de Vlaamse overheid om zeker volgende aandachtpunten en bezwaren in rekening te brengen bij de verdere uitwerking van het GRUP ‘Vallei van de Kleine Nete en Aa van Kasterlee tot Grobbendonk’.