2024_GR_00036 - Vaststelling 30-jarig publiek gebruik & vestiging van een publiek recht van doorgang - Speenwaverdreef (geasfalteerd deel) - Beslissen: Goedkeuren

Artikel 13 van het decreet houdende de gemeentewegen van 13 mei 2019

De straatnaam Speenwaverdreef wordt gebruikt voor zowel de geasfalteerde wegverbinding tussen Roshoevendijk en de Dr.-Van de Perrestraat, alsook voor een aantal niet-verharde wegverbindingen tussen Koppeleershoeven, Roshoevendijk en de geasfalteerde Speenwaverdreef.

Brunosdijk is een gemeenteweg die als buurtweg 20 is opgenomen in de Atlas der Buurtwegen.

Dr.-Van de Perrestraat is bij besluit van 23 oktober 2015 van de Vlaamse regering ingedeeld bij de gemeentewegen (https://www.ejustice.just.fgov.be/eli/besluit/2015/10/23/2015036427/staatsblad)

Speenwaverdreef zelf is niet opgenomen in de Atlas der Buurtwegen. Ze is op private percelen gelegen. - uittreksel uit de Atlas der Buurtwegen in bijlage.

Tot op heden is voor deze wegverbinding geen rooilijnplan opgesteld.

Het onafgebroken, dertigjarig, publiek gebruik van het geasfalteerd deel van Speenwaverdreef wordt door de gemeenteraad vastgesteld op basis van de hiernavolgende elementen.

1. In juni 2009 werd de weg opgenomen in de beeldendatabank van Google Street view, vrij raadpleegbaar via https://www.google.be/maps. Aan het kruispunt met de Dr.-Van de Perrestraat is de toegang naar deze weg zowel te zien op de beelden van maart 2009 alsook op recentere beelden. Aan het kruispunt met de Roshoevendijk is de toegang naar deze weg zowel te zien op de beelden van maart 2009 alsook op recentere beelden. Een aantal beelden van de toegangen en de weg zelf zijn in bijlage gevoegd.
2. Op 9 juni 2021 werd de weg opgenomen in de Streetsmart beeldendatabank van Cyclomedia. Dit zijn beelden aangekocht door stad Geel en die door iedereen met een account van stad Geel bekeken kan worden. Een aantal beelden van de toegangen en de weg zelf zijn in bijlage gevoegd.
3. De wegverbinding ontstond in de 19e eeuw vanaf de Roshoevendijk richting de Dr.-Van de Perrestraat. Een deel is zichtbaar op de topografische kaart van 1873. Vanaf 1904 komt ze in haar geheel voor op de topografische kaarten - in bijlage toegevoegd.
4. De wegverbinding tussen Brunosdijk en de Dr.-Van de Perrestraat komt al sinds 18 april 1971 op de luchtfoto's voor - in bijlage toegevoegd.
5. De wegverbinding is opgenomen in het Grootschalig Referentie Bestand (GRB) van Digitaal Vlaanderen - uittreksel van het GRB in bijlage toegevoegd.
6. De weg is zichtbaar als publieke weg op de website www.openstreetmap.org - uittreksel in bijlage.
7. De weg wordt door anonieme voetgangers, joggers, mountainbikers en fietsers gebruikt die met Strava hun sportieve tracks opnemen - uittreksel in bijlage.
8. Speenwaverdreef wordt in 1962 als erfdienstbare weg vermeld op het kadastraal percelenplan - uittreksel in bijlagen.
9. De wegenis komt voor in volgende vergunningsaanvragen - relevante stukken in bijlage:

• 12 augustus 1957

Het college van burgemeester en schepenen vergunt een bouwvergunning (intern nummer 01516) voor de bouw van een ééngezinswoning gelegen Dr.-Van de Perrestraat. Op de bijgevoegde inplantingsplannen is de wegenis 'Speenvijverstraat' ingetekend aan de rand van het perceel waarvoor de vergunning wordt gegeven.

• 25 maart 1985

Het college van burgemeester en schepenen vergunt een verkaveling (intern nummer 1433, nr. RWO 034/1186) voor drie loten langs de Dr.-Van de Perrestraat. Op het verkavelingsplan staat de Speenwaverdreef ingetekend als niet verharde weg. Er wordt via de voorschriften en het plan aangegeven dat de zijgevel op ten minste 12.00 meter uit de as van de Speenwaverdreef moet blijven.

• 21 oktober 1985

Het college van burgemeester en schepenen vergunt een bouwvergunning (intern nummer 08543) voor de bouw van een woonhuis te Dr.-Van de Perrestraat 411. Zowel in de vergunning zelf als op het bijgevoegde inplantingsplan wordt erop gewezen dat de woning op 12 meter uit de as van de Speenwaverdreef moet opgericht worden.

• 10 augustus 1998

Het college van burgemeester en schepenen geeft een gunstig stedenbouwkundig attest (intern nummer 1346) voor de bouw van een nieuwe stal te Speenwaverdreef 2. Op het bijgevoegde omgevingsplan is Speenwaverdreef als een geasfalteerde gemeenteweg vermeld. Op het inplantingsplan staat is de Speenwaverdreef ingetekend als een 5,00 meter brede geasfalteerde gemeenteweg waarbij de perceelsgrenzen 'te paard' gaan.

• 4 september 2000

Het college van burgemeester en schepenen vergunt een bouwvergunning (intern nummer 13661) voor het bouwen van een stalling met werkplaats te Speenwaverdreef 2. Op het bijgevoegde omgevingsplan is Speenwaverdreef als een geasfalteerde gemeenteweg vermeld. Op het inplantingsplan staat is de Speenwaverdreef ingetekend als een 5,00 meter brede geasfalteerde gemeenteweg waarbij de perceelsgrenzen 'te paard' gaan.

• 23 april 2001

Het college van burgemeester en schepenen vergunt een bouwvergunning (intern nummer 13657) voor het plaatsen van een windmolen voor de opwekking van elektriciteit te Speenwaverdreef 2. Op het bijgevoegde inplantingsplan is de Speenwaverdreef ingetekend als een 5,00 meter brede asfaltweg waarbij de perceelsgrenzen 'te paard' gaan.

• 29 oktober 2004

Het college van burgemeester en schepenen vergunt een bouwvergunning (intern nummer 2004/00397) voor de bouw van een garage voor de  eengezinswoning te Dr.-Van de Perrestraat 411. De garage wordt bereikt via Speenwaverdreef. In de argumentatie bij de vergunning staat: 'Overwegende dat de weg voldoende is uitgerust gelet op de plaatselijke toestand'. Het college beslist o.m. dat de garage ingeplant dient te worden op minimum 12 meter uit de as van de Speenwaverdreef.

Op het bijgevoegd plan is Speenwaverdreef ingetekend als behorend bij het perceel van de aanvrager.

• 31 januari 2011

Het college van burgemeester en schepenen vergunt een bouwvergunning (intern nummer 2010/00636) voor het ophogen van de kadastrale percelen 207c en 207d. De gemeentelijk stedenbouwkundig ambtenaar stelt in zijn advies o.m.: 'Het perceel is gelegen langsheen een gemeenteweg.'

In het aanvraagdossier zijn foto's opgenomen waarop duidelijk te zien is dat Speenwaverdreef een open, geasfalteerde weg is. De perceelsgrenzen van percelen 207c en 207d gaan 'te paard'.

• 5 september 2016

Het college van burgemeester en schepenen weigert een bouwvergunning (intern nummer 2016/00233) voor het ophogen van een een perceel landbouwgrond (perceel 204c). De gemeentelijk stedenbouwkundig ambtenaar stelt in zijn advies o.m.: 'Het perceel is gelegen langs een gemeenteweg (Speenwaverdreef).'

In het aanvraagdossier zijn foto's opgenomen waarop duidelijk te zien is dat Speenwaverdreef een open, geasfalteerde weg is. De perceelsgrenzen van perceel 204c gaan 'te paard'.

• 16 januari 2017

Het college van burgemeester en schepenen vergunt een bouwvergunning (intern nummer 2016/00371) voor het ophogen van een een perceel landbouwgrond (perceel 204c) en het dempen van een niet-werkende gracht in het midden van het perceel en de aanleg van een nieuwe baangracht aan Speenwaverdreef. De gemeentelijk stedenbouwkundig ambtenaar stelt in zijn advies o.m.: 'Het perceel is gelegen langs een gemeenteweg (Speenwaverdreef).'

Uit de bijgevoegde plannen blijkt dat de perceelsgrenzen van perceel 204c 'te paard' gaan.

De gemeente stelde zelf volgende bezitshandelingen aan de weg, en de wegaanhorigheden:

1. De gemeenteraad van 29 juni 1970 keurde de straatnaam Speenwaverdreef goed. De straatnaam is van kracht sinds 1 januari 1971 - uittreksel gemeenteraadsbesluit en persartikel van het Nieuwsblad van Geel als bijlagen.
   De straatnaam verving de eerder gebruikte straatnaam 'Speenvijverdreef'
2. De gemeente plaatste straatnaamborden 'Speenwaverdreef' zowel bij de kruising met Roshoevendijk als bij de kruising met Dr.-Van de Perrestraat. Bij de kruising aan de Dr.-Van de Perrestraat staat een verkeersbord B1. 200 meter voor de kruising is een verkeersbord B1 geplaatst met onderbord '200m'.
3. Speenwaverdreef is opgenomen in het bermbeheerplan. Twee keer per jaar worden de bermen gemaaid - uittreksels uit het bermbeheerplan van 2004 en 2013 als bijlagen.
4. De baangrachten zijn opgenomen in het baangrachtenplan 'Geel Noord'.

Bevraging aangelanden

Er zijn geen wettelijke procedures voorzien voor het erkennen van het 30-jarig publiek gebruik van een grondstrook. Nochtans is het, o.a. in het kader van een behoorlijk bestuur, wenselijk dat er een vorm van openbaar onderzoek georganiseerd wordt. Om die reden werden de directe aangelanden (kaart aangelanden als bijlage) bevraagd over de formele opname van de weg Speenwaverdreef in het gemeentewegennet. Op 2 augustus werd een brief gezonden met een blanco antwoordformulier dat ze zowel per post, tegen afgifte, of per mail konden binnen sturen voor 15 september 2023. Een voorbeeldbrief met verduidelijkende kaart en blanco antwoordformulier zijn als bijlage gevoegd.

Hierop kwamen zes schriftelijke reacties binnen.

• Vier aangelanden reageren niet akkoord te zijn met de formele opname van Speenwaverdreef in het gemeentewegennet. Er is geen argumentatie of toelichting bijgevoegd.
  Twee van de vier aangelanden zijn aanvragers van bouwvergunningen waarbij via de door hun bijgevoegde plannen duidelijk vermeld is dat Speenwaverdreef een geasfalteerde gemeenteweg is. Ook in het advies van de gemeentelijke stedenbouwkundige ambtenaar motiveert hij dat hun perceel gelegen is aan een gemeenteweg.
  Eén van de aangelanden is aanvrager van bouwvergunningen waarbij de gemeentelijk stedenbouwkundige ambtenaar motiveert dat het perceel gelegen is aan een gemeenteweg.
  Behandeling: Er kan met de niet-akkoorden geen rekening worden gehouden aangezien ze niet gemotiveerd zijn.
  
  
• Eén aangelande is akkoord met de formele opname en gratis grondafstand van de weg Speenwaverdreef. Deze aangelande heeft een aantal vragen over het niet-geasfalteerde deel van Speenwaverdreef.
  Behandeling: De extra vragen zijn irrelevant voor de erkenning van het geasfalteerd deel van Speenwaverdreef als gemeenteweg. Deze vragen zijn doorgestuurd naar de dienst Openbaar Domein voor verdere behandeling.
  
  
• Eén aangelande stuurt een schriftelijke reactie binnen zonder aanduiding of die al dan niet akkoord is. De aangelande schrijft dat die pas akkoord kan geven als alle elementen van het dossier gekend zijn en dat er daarom een bezoek van een landmeter noodzakelijk is.
  Er wordt telefonisch contact opgenomen met de aangelande om toe te lichten dat een landmeter pas aangeduid zal worden van zodra de gemeenteraad het dertigjarig, onafgebroken, publiek gebruik en/of bezit van Speenwaverdreef erkent.
  De aangelande verklaart telefonisch dat die de grond kocht in 1985. Speenwaverdreef zou toen nog een zandpad geweest zijn, die toen nog afgesloten was door middel van een slagboom aan de kruising met de Dr.-Van de Perrestraat. Deze slagboom heeft de aangelande zelf verwijderd. Volgens de aangelande is de asfaltverharding destijds niet door of in opdracht van de gemeente aangebracht maar door andere aangelanden. De asfaltverharding zou een dunne laag zijn en geen 'verzwaarde'.
  De asfaltverharding gaat volgens de aangelande kapot door boomwortels, maar ook door vrachtwagens die door Speenwaverdreef zouden rijden, o.a. voor de firma Agrogas.
  Er staan al minstens veertien jaar distributiekasten aan de overkant van de Speenwaverdreef, volgens de aangelande op zijn perceel en zonder dat dit ooit aan de aangelande was gevraagd. De kasten zorgen er voor dat bij kruisend verkeer, de voertuigen de haag van de aangelande raken, zeker als één van de voertuigen een landbouwvoertuig of vrachtwagen is. De gracht achter de kasten zou volgens de aangelande in eigendom zijn van stad Geel.
  Behandeling: De opmerkingen over het vrachtwagenverkeer zijn irrelevant voor de erkenning van het geasfalteerd deel van Speenwaverdreef als gemeenteweg. Deze opmerkingen zijn doorgegeven aan dienst Openbaar Domein voor verdere behandeling. Dienst Openbaar Domein liet al weten dat de firma Agrogas een afgesproken aan- en afvoerroute heeft met stad Geel en dat deze niet door Speenwaverdreef gaat.
  Het weghalen van de slagbomen en het asfalteren van Speenwaverdreef zorgde mee voor het publiek karakter van deze weg. De latere plaatsing van de distributiekasten en het stilzwijgend toelaten van die plaatsing benadrukt het publiek karakter van het geasfalteerd deel van Speenwaverdreef.
  De verklaring door de aangelande dat de asfaltverharding niet door stad Geel zou aangebracht zijn, brengt het bezitselement ter discussie.

Infomoment voor de aangelanden

Op 9 januari 2023 werd een infomoment georganiseerd in het stadhuis voor de aangelanden waar zij toelichting kregen over het dossier en waar zij open vragen konden stellen.

Eén aangelande is overtuigd dat het gemotoriseerd verkeer door de erkenning van het 30-jarig publiek gebruik van de wegverbinding gaat toenemen en wenst mobiliteitsbeperkende maatregelen. Dezelfde aangelande vreest dat er op diens grond in de toekomst een wegverbreding en/of gracht zou worden aangelegd. Ook stelt deze de vraag of het het kadastraal inkomen op diens perceel vermindert aangezien er plots een gemeenteweg op diens perceel zou zijn.

Overige aangelanden stelden vragen over de toekomstige eigendomstoestand bij de erkenning van het 30-jarig publiek gebruik van de wegverbinding, op het onderhoud van de asfaltverharding, de bermen en grachten.

Ter plaatse werd al toegelicht dat de aangelanden eigenaar blijven van de wegzate, maar dat bovenop de privatieve erfdienstbaarheid een publiekrechtelijke erfdienstbaarheid wordt gevestigd vanaf het voortdurend dertigjarig publiek gebruik door de gemeenteraad wordt vastgesteld. De gemeente kan enkel aanspraak maken op die delen die heden tot de publieke ruimte behoren, zijnde bestaande weg, bermen en grachten. De gemeente kan geen aanspraak maken op delen die privaat zijn zoals hagen, afsluitingen, eigen (oprit)verhardingen.

Ook werd toegelicht dat het kadastraal inkomen wordt berekend door FOD Financiën op basis van de feitelijke toestand. De FOD Financiën houdt m.a.w. nu al rekening met het bestaan van de wegenis. Dit element is irrelevant voor de beoordeling van het 30-jarig publiek gebruik.

Het onderhoud van de asfaltverharding, de bermen en grachten komt in beheer van de gemeente als de wegverbinding als gemeenteweg wordt opgenomen. Aangezien stad Geel al sinds 2004 de bermen onderhoudt en de baangrachten in de ruimingszone heeft opgenomen, betekent dit geen meerkost voor stad Geel. Een aantal aangelanden bevestigden mondeling dat de bermen en grachten en zelfs bomen al door de stedelijke diensten worden onderhouden.

Op de vergadering werd toegelicht dat de verwachting is dat er geen verandering gaat zijn in de mobiliteit door de erkenning van het dertigjarig publiek gebruik omdat het brede publiek dat de weg nu gebruikt, en zelf geen aangelande is, zeer waarschijnlijk niet eens beseft dat deze weg op private percelen gelegen is.

Na de vergadering werd overlegd met team mobiliteit van dienst Openbaar Domein. Zij organiseren twee verkeerstellingen in het jaar 2024. Eén telling voor de erkenning van het dertigjarig publiek gebruik, en één telling enkele maanden na de erkenning van het dertigjarig publiek gebruik. Als er, ondanks de eigen verwachting, er mobiliteitscorrigende maatregelen nodig zijn, kan dit dan worden door team mobiliteit worden overwogen. 

Kennisgeving aangelanden

Het is wenselijk dat de aangelanden op de hoogte worden gebracht van de erkenning door de gemeenteraad van het dertigjarig, onafgebroken publiek gebruik van het geasfalteerd deel van Speenwaverdreef gelegen tussen de Roshoevendijk en de Dr.-Van de Perrestraat alsook van de opname van deze wegverbinding in het gemeentewegennet alsook van de beroepsmogelijkheden tegen het gemeenteraadsbesluit.

Als bijlage is een blanco ontwerpbrief kennisgeving opgenomen.

Opname Speenwaverdreef als gemeenteweg

Het gemeentewegendecreet heeft tot doel om de structuur, de samenhang en de toegankelijkheid van de gemeentewegen te vrijwaren en te verbeteren, in het bijzonder om aan de huidige en toekomstige behoeften aan zachte mobiliteit te voldoen.

De formele opname van Speenwaverdreef in het gemeentewegennet dient het algemeen belang aangezien het aan alle aangelanden de toegankelijkheid tot hun eigendommen beter garandeert dan een private erfdienstbaarheid. De gemeente staat formeel in voor het onderhoud van de wegverharding, de bermen en baangrachten en kan alle mobiliteitsmaatregelen nemen die nodig zijn voor de verkeersveiligheid.

De opname van Speenwaverdreef in het gemeentewegennet zorgt voor de bescherming van een fijnmazig netwerk van wegen, zowel op recreatief als op functioneel vlak.

Decreet houdende de gemeentewegen van 3 mei 2019