Het Agentschap voor Natuur & Bos (ANB) gaf Witteveen+Bos België in 2020 de opdracht om via een ecohydrologische studie ‘Wetland- en moerasherstel Zegge-Mosselgoren en Olens Broek’ maatregelen te identificeren om de waterproblematiek in de genoemde natuurgebieden aan te pakken. In eerste instantie moeten korte termijn oplossingen gezocht worden om behoud van de aanwezige natuurwaarden te garanderen. Daarnaast dienen de bestaande natuurgebieden verder uitgebouwd en aaneengesloten te worden, tot een robuuste natte natuurkern van >300 ha binnen deelgebied Zegge-Mosselgoren en van > 150 ha binnen deelgebied Olens Broek, conform het S-IHD besluit. Tot slot dient er op langere termijn gewerkt te worden aan een meer duurzaam herstel van het vallei-ecosysteem van de Kleine Nete ter hoogte van de Zegge, waarbij er getracht wordt de natuurlijke dynamiek van het systeem terug te herstellen of toch zo goed mogelijk te benaderen.
Op 18 maart 2024 vond een finaal stuurgroepoverleg plaats ter bespreking van het ontwerprapport ecohydrologisch onderzoek aangaande Wetland- en Moerasherstel Zegge, Mosselgoren, Olens Broek. Het verslag van het stuurgroepoverleg werd niet tijdig ontvangen. Wel zijn de verslagen van de voorgaande stuurgroepen raadpleegbaar in bijlage.
Het ontwerprapport ecohydrologisch onderzoek bestaat uit de volgende documenten:
Dit document biedt een overzicht van het procesverloop en de belangrijkste bevindingen van de studie. Deze overkoepelende samenvatting is los van de andere rapporten te lezen. Op verschillende plaatsen wordt naar de thematische deelrapporten verwezen. Die kunnen voor bijkomende achtergrondinformatie bij specifieke onderdelen geraadpleegd worden. Aan het einde van de nota word een bondig overzicht van concrete aanbevelingen (acute maatregelen) gegeven.
Binnen dit ontwerprapport wordt een overzicht gegeven van de abiotische gegevens die verzameld werden rond waterkwaliteit en kwantiteit. Vervolgens worden deze getoetst aan milieunormen en geïnterpreteerd richting ecologische randvoorwaarden voor te realiseren habitatdoelen. Voor interpretatie en integratie van de resultaten wordt verwezen naar de ‘Integrale toekomstvisie wetlandherstel’ (bijlage 1).
In het kader van de studie werd een update van het oppervlaktewatermodel voor de Kleine Nete en Aa vallei uitgevoerd. Dit rapport toont de uitbreiding en verfijning van het model en geeft inzichten in de overstromingsproblematiek, met bijzondere focus op de natuurgebieden. Verder wordt een overzicht gegevens van de doorgerekende hydrologische herstelmaatregelen, incl. projecties onder klimaatverandering richting 2050. Tenslotte wordt ook het ontwikkelede natuurlijke scenario voor herprofilering en hermeandering van de Kleine Nete toegelicht. Voor interpretatie en integratie van de resultaten wordt verwezen naar de ‘Integrale toekomstvisie wetlandherstel’ (bijlage 1).
In een eerdere technische rapportage (Witteveen+Bos 2022) werd het voor deze studie ontwikkelde grondwatermodel toegelicht. Nu wordt een addendum aan dat rapport voorgesteld met een overzicht van alle in deze studie ontwikkelde hydrologische herstelscenario’s. Telkens wordt onder de vorm van een samenvatting van de resultaten van de simulaties van grondwaterstanden onder de verschillende scenario’s getoond. Hierbij worden ook klimaatprojecties richting 2050 doorgerekend. Voor interpretatie en integratie van de resultaten wordt verwezen naar de ‘Integrale toekomstvisie wetlandherstel’ (bijlage 1).
Via de studie worden maatregelen uitgewerkt om de wettelijk vastgelegde natuurdoelstellingen in de natuurgebieden Zegge-Mosselgoren en het Olens Broek in de Kleine Nete vallei te realiseren en duurzaam in stand te houden. Om deze te realiseren wordt de oprichting van een gebiedsspecifieke ‘Taskforce’ voorgesteld.
Vervolgtraject
Opmerkingen op het ontwerprapport kunnen tot uiterlijk vrijdag 29 maart 2024 worden ingediend. De finale oplevering van het uitvoeringsgericht ecohydrologisch onderzoek wordt voorzien voor 19 april 2024.
Het komt de Vlaamse Regering toe om de finale beslissing te nemen op basis van de resultaten van de ecohydrologische studie én gedegen kennis van de consequenties van de gemaakte keuzes voor de noodzakelijke flankerende maatregelen. De resultaten van de ecohydrologische studie zullen voorafgaand nog worden voorgelegd aan de Opvolgingscommissie Kleine Nete.
De Vlaamse Regering zal beslissen over de oprichting van een gebiedsspecifieke Taskforce en de planning en uitvoering van acute maatregelen zoals geformuleerd in de samenvattende nota: Integrale toekomstvisie wetlandherstel.
Het college burgemeester en schepenen neemt kennis van het ontwerprapport uitvoeringsgericht ecohydrologisch onderzoek Wetland- en Moerasherstel Zegge, Mosselgoren, Olens Broek. Het College van burgemeester is vragende partij voor een Landbouweffectenrapport en meent dat geen verdere maatregelen, zelfs geen acute kunnen genomen worden vooraleer dergelijk rapport ook is opgemaakt. Op 11 april 2023 drukte het College ook al de wens uit om een Landbouwimpactstudie op te maken nav het advies op het ontwerp-GRUP "Vallei van de Kleine Nete en Aa van Kasterlee tot Grobbendonk". Deze studie die hier voorligt is voor het College maar één element in het globaal onderzoek. Landbouweffecten vormen evengoed een essentieel onderdeel belang om een uitspraak te kunnen doen over dit gehele gebied. Het College van burgemeester en schepenen pleit ervoor omwille van het belang van dit dossier voor Geel, om een toelichting te kunnen ontvangen van deze studie, door de diensten van de gouverneur/de provincie en/of het studiebureau.