2023_CBS_00796 - Openbare verlichting - Uitbreiden openbare verlichting langs de verbindingswegen Zwaarvoerdersspoor -Larumseweg, Zwaarvoerdersspoor-Poiel en Zwaarvoerdersspoor Velveken

De verbindingen Zwaarvoerdersspoor-Larumseweg, Zwaarvoerdersspoor-Poiel en Zwaarvoerdersspoor- Velveken worden door vele fietsers goed gebruikt.

In functie van scholen en woon-werkverkeer zijn deze verbindingen zeer interessant.    Momenteel is hier geen openbare verlichting aanwezig.

Fluvius heeft ons 3 offertes bezorgd voor het uitbreiden van de openbare verlichting langs elke verbinding.  Het totaal van deze 3 offertes bedraagt €92.058 incl. 21% btw verlegd.

Fluvius heeft 3 offertes opgemaakt  met zuinige interactieve verlichtingstoestellen :

- Variante 1 : verbinding Zwaarvoerdersspoor-Larumseweg : raming bedraagt  : €11.330,- incl. 21 % btw verlegd

  8 zwarte palen, hoogte 5 m + 8 verlichtingstoestellen Lumistreet van Signify

- Variante 2 : verbinding Zwaarvoerdersspoor-Poiel : raming bedraagt : €32.573,- incl. 21 % btw verlegd

    23 zwarte palen, hoogte 5 m + 23 zwarte verlichtingstoestellen Lumistreet van Signify

- Variante 3 : verbinding Zwaarvoerdersspoor-Velveken : raming bedraagt : €48.155,- incl. 21 % btw verlegd

    34 zwarte palen, hoogte 5 m + 34zwarte verlichtingstoestellen Lumistreet van Signify

TOTAAL variante 1+2+3 = €92.058,- incl. 21 % btw verlegd.

Offertes: zie bijlage

Na afloop van de werken wordt de werkelijke kost van dit dossier opgenomen in de forfait ‘Licht als dienst’. Deze zullen niet gefactureerd worden.

De verbruikskosten voor elektriciteit voor de uitbreiding van de 65 lichtpunten (totaal variante 1+2+3) voor 2023 worden geraamd op €1.330 incl. btw (jaarverbruik 1.976 kWh).

Brandregime : beurtelings lichtpunt doven (om 22 u en herontsteken 6 u) en dimmen (om 22 u naar 50 % en om 6 u naar 100 %).

Advies openbare werken:

Volgens de visie van de stad Geel bij de opmaak van het masterplan werd beslist dat landelijke wegen enkel verlicht worden op kruispunten en bochten.
Aangezien deze verbindingswegen bijna uitsluitend worden gebruikt door fietsers (en landbouwvoertuigen) is het toch aangewezen om hier openbare verlichting te plaatsen.

Advies beleidsadviseur mobiliteit :

 In functie van scholen en woon-werkverkeer zijn al de 3 verbindingen interessant omdat de fietsers in de winter inderdaad vaak in het donker rijden.
Als budgettair een keuze gemaakt moet worden, dan is variante 3 : verbinding Zwaarvoerdsspoor-Velveken de meest interessante.  Via dit traject loopt ook het fietsnkooppuntennetwerk.

Zwaarvoerdersspoor is geen onderdeel van het BFF (Bovenlokaal Functioneel Fietsroutenetwerk), dus subsidies zijn niet mogelijk. 

Advies team groen/blauw:

Ligging

De fietspaden doorkruisen geen natuurgebied of waardevol agrarisch gebied; de dichtstbijzijnde speciale beschermingszone bevindt zich op ca. 2,5 km van de fietspaden in kwestie.  De beoogde verlichting heeft daarom enkel een verwaarloosbaar effect op de daar aanwezige biodiversiteit.

Voor- en nadelen

De voorgestelde verlichting van de fietspaden kan de feitelijke én de waargenomen veiligheid van de fietspaden verhogen. Dit zou de modal shift naar de fiets moeten bevorderen met op zijn beurt een gunstig effect op het totaal energieverbruik en dito CO₂-uitstoot.

De plaatsing van conventionele wegverlichting gaat echter ook gepaard met nadelen:

• verhoging van de reeds aanwezige lichtvervuiling
• bijkomend energieverbruik; elke toename van het totaal energieverbruik maakt het moeilijker om het aandeel hernieuwbare energie in de totale energieopwekking te verhogen (Vlaamse doelstelling 2030: 17,5%, 8,9% in 2020, bron: Statistiek Vlaanderen, februari 2022).
• de omgeving van het conventioneel verlicht fietspad blijft in het donker en wordt door de fietser slechter waargenomen wat de daadwerkelijke veiligheid van de fietser kan verlagen.

Toelichting : In welke mate een meerverbruik voor fietspadenverlichting gecompenseerd wordt door een daadwerkelijke daling van het brandstofverbruik voor verplaatsingen is bovendien verre van duidelijk.

Alternatieven

De ongunstige effecten van conventionele wegverlichting kunnen grotendeels vermeden worden door gebruik te maken van niet-conventionele oplossingen zoals lichtgevende fietspaden of wegdekverlichting met actieve markeringen. Deze technieken verhogen de veiligheid van de fietspaden zonder bijkomend energieverbruik tijdens de exploitatiefase van het product. Ze verminderen daarenboven de lichtvervuiling omdat zij beduidend minder licht emitteren dan conventionele verlichting; de omgeving van het fietspad is hierdoor ook beter zichtbaar.

Slimme volgverlichting behoort eveneens tot de mogelijkheden en kan bijdragen tot een zuiniger energieverbruik; het fietspad wordt enkel verlicht wanneer en waar dat nodig is.

Conclusie

Het aanbod van distributienetbeheerder Fluvius omvat enkel een conventionele verlichting met LEDs en houdt geen rekening met slimme oplossingen of net-onafhankelijke alternatieven. 

Daarom adviseert de duurzaamheidsambtenaar om eerst de haalbaarheid van alternatieve manieren van verlichting en hun effecten op het energieverbruik én de veiligheid te onderzoeken vooraleer de openbare verlichting op de door Fluvius voorgestelde, conventionele wijze uit te breiden.

Bijkomend is er een kostenraming opgevraagd bij Fluvius voor volgverlichting.   Er dient een extra module geplaatst te worden op de armaturen.
Geraamde meerkost voor het aanpassen van de 65 armaturen : €10.300,- excl. btw of €12.463,-  incl. 21 % btw verlegd.
De leverancier argumenteert om dit niet te doen.   De verbruikskost van de efficiënte interactieve LED-armaturen zorgt voor een min-verbruik wat de terugverdienbaartijd  van de sensoren alleen maar verhoogd.    De elektronen vragen ook extra onderhoud.  Volgverlichting geeft een minder veiligheidsgevoel dan constante verlichting.

Besluit na adviezen en argumenten :

Dienst openbaar domein stelt voor de verbindingswegen te verlichten volgens de 3 offertes van Fluvius,  plaatsen van totaal 65 lichtpunten met een contanste verlichting en geen volgverlichting.

· Artikel 41 van het decreet over het lokaal bestuur van 22 december 2017

· De artikelen 413 – 460 van het decreet over het lokaal bestuur van 22 december 2017 met betrekking tot de intergemeentelijke samenwerking

· De statuten van IVEKA, laatst gewijzigd op de buitengewone algemene vergadering op 5 november 2018